Dàn ý phân tích Chiếc thuyền ngoài xa

Dàn ý 1: 1, Mở bài – Giới thiệu những nét khái quát về tác giả Nguyễn Minh Châu – Giới thiệu những nét khái quát về truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” 2, Thân …

Dàn ý 1:

1, Mở bài

– Giới thiệu những nét khái quát về tác giả Nguyễn Minh Châu

– Giới thiệu những nét khái quát về truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa”

2, Thân bài

a, Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh

– Vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa – “cảnh trời đất cho”

     + Bức tranh với hình ảnh của chiếc mũi con thuyền đang “in một nét mơ hồ lòe nhòe vào bầu sương mù trắng”, là hình bóng của những con người, có cả người lớn lẫn trẻ em đang ngồi im như tượng nơi mũi thuyền ấy.

-> Một “bức tranh mực tàu của một danh họa thời trung cổ” với vẻ đẹp “đơn giản và toàn bích”

     + Cảm nhận của người nghệ sĩ: cảm thấy “bối rối, trong trái tim như có cái gì đó bóp thắt vào”

-> Phùng là một người nghệ sĩ có tâm hồn tinh tế, nhạy bén và có khả năng rung cảm trước cái đẹp

– Bức tranh về cuộc sống thô bạo, phi nhân đạo và tàn nhẫn

     + Cảnh người đàn ông đánh đập vợ một cách tàn bạo, lão “dùng chiếc thắt lưng quật tới tấp vào lưng người đàn bà”, “vừa đánh vừa thở hồng hộc, hai hàm răng nghiến ken két”. 

     + Cảm nhận của người nghệ sĩ:ngạc nhiên đến mức anh cứ há hốc mồm ra mà nhìn, anh như chết lặng người, không tin vào điều mình vừa thấy.

– Mối quan hệ giữa hai phát hiện: hai phát hiện của người nghệ sĩ Phùng hoàn toàn đối lập nhau, đó phải chăng là sự đối lập giữa cái đẹp với cái xấu, giữa cái đạo đức với cái phi đạo đức, giữa cái thanh cao với cái tàn nhẫn.

b, Câu chuyện của người đàn bà ở tòa án huyện

– Người đàn bà được mời đến tòa án huyện để giải quyết việc gia đình.

– Bà chấp nhận đánh đổi tất cả mọi thứ để không phải bỏ chồng.

– Những lí do người phụ nữ ấy đưa ra khiến Phùng và Đẩu phải thuyết phục vfa chứng tỏ người đàn bà ấy là một người sắc sảo:

     + Với những con người hàng chài, người đàn ông chính là trụ cột của cả gia đình, 

     + Chị và chồng đã cùng nuôi dạy những đứa con, 

     + Từng có những phút giây êm ấm, hòa thuận và hạnh phúc bên nhau

– Chị kể về chồng bằng tất cả tình yêu và sự thấu hiểu:

     + Chồng chị vốn là “một người đàn ông cục tính nhưng hiền lành lắm”, anh chả đánh đập vợ bao giờ. 

     + Cuộc sống ngày càng trở nên nghèo khổ, vất vả, cơ cực và túng quẫn, người đàn bà thì để nhiều nên thuyền ngày một chật đi, chính vì thế nên chồng chị mới ngày càng trở nên độc dữ 

-> Như vậy, trong mắt người đàn bà hàng chài, chồng bà cùng những hành động tàn ác của anh xét đến cùng chỉ là sản phẩm của sự nghèo túng, người đàn ông ấy vừa đáng trách nhưng cũng thật đáng thương, đáng được cảm thông.

-> Người đàn bà có cái nhìn khác hẳn với Phùng và Đẩu bởi bà không chỉ nhìn thấy cái bên ngoài mà còn phát hiện ra cái bản chất, cái cốt lõi bên trong. Qua đó, tác giả muốn gửi tới bạn đọc thông điệp về cách nhìn nhận, đánh giá con người và cuộc đời.

c, Tấm ảnh đã được chọn vào trong “bộ lịch năm ấy”

– Khi nhìn vào tấm ảnh ấy, Phùng thấy: “màu hồng hồng của ánh sương mai” và cả hình ảnh của người đàn bà bước ra từ tấm ảnh đó. 

– Hình ảnh mang đậm ý nghĩa biểu tượng. 

     + Ánh hồng sương mai chính là hình ảnh biểu tượng cho vẻ đẹp, sự bay bổng, lãng mạn c

     + Người đàn bà hàng chài chính là hiện thực của cuộc đời.

-> Tác giả Nguyễn Minh Châu muốn gửi tới người đọc quan niệm của mình về nghệ thuật,

3, Kết bài

Khái quát những nét đặc sắc về giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật của tác phẩm và nêu cảm nghĩ của bản thân.

Dàn ý 2

Mở bài

– Nguyễn Minh Châu là một trong số “những nhà văn mở đường tài hoa và tinh anh nhất”. Ông không ngừng trăn trở về số phận nhân dân và trách nhiệm của nhà văn, luôn thiết tha truy tìm những hạt ngọc ẩn giấu nơi bề sâu tâm hồn.

– Chiếc thuyền ngoài xa in trong tập Bến quê, tác phẩm đem đến cái nhìn đúng đắn về cuộc sống và con người.

II. Thân bài

1. Hai phát hiện của nghệ sĩ nhiếp ảnh

a. Phát hiện “cảnh đắt trời cho”

– Phùng là người say mê nghệ thuật trong một thoáng nhìn anh đã phát hiện ra cảnh đắt trời cho để chớp lấy,

    + Nhận xét “một bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ”, một vẻ đẹp đơn giản và toàn bích. Đây là cảnh tượng kì diệu của thiên nhiên, cuộc sống khi nhìn từ xa.

    + Phùng bối rối trước cái đẹp: “trong trái tim như có cái gì bóp thắt vào”, nhận ra rằng “bản thân cái đẹp chính là đạo đức”. Đó là niềm hạnh phúc của người nghệ sĩ khi bắt gặp cái đẹp, anh nhận ra vai trò thực sự của nghệ thuật.

b. Phát hiện bức tranh cuộc sống đầy nghịch lí

– Từ chiếc thuyền nhỏ đẹp đẽ vừa rồi, Phùng nhận thấy:

    + Người đàn bà thô kệch xấu xí, mặt đầy sự mệt mỏi bước ra và một lão chồng với tấm lưng rộng, mái tóc tổ quạ, đôi mắt độc dữ cùng bước ra từ con thuyền.

    + Lão chồng “dùng chiếc thắt lưng quật tới tấp vào lưng người đàn bà”, “vừa đánh vừa nguyển rủa bằng cái giọng rên rỉ đau đớn”.

    + Trong khi ấy, ngừi đàn bà chỉ cam chịu, không kêu van, hay chống trả, chạy trốn.

– Thái độ của Phùng: “kinh ngạc đến mức trong mấy phút đầu, tôi cứ đứng há mồm ra mà nhìn”. Phùng ngỡ ngàng nhận ra bản chất thực sự của cái đẹp anh vừa bắt được.

– Nhận xét: đừng nhầm lẫn giữa hiện tượng bên ngoài và bản chất bên trong

2. Câu chuyện của người đàn bà hàng chài ở toàn án huyện

– Khi chánh án Đẩu đề nghị chị nên li hôn, chị ta van xin “con lạy quý tòa …đừng bắt con bỏ nó”, theo chị:

    + Người đàn ông bản chất vốn không phải kẻ vũ phu, độc ác, anh ta chỉ là nạn nhân của cuộc sống đói khổ. Người chồng là chỗ dựa khi có biển động.

    + Chị không thể một mình nuôi nấng trên dưới 10 đứa con, vả lại “trên thuyền cũng có lúc vợ chồng con cái vui vẻ, hòa thuận”.

– Qua câu chuyện và thái độ của người đàn bà, có thể nhận thấy người đàn bà là hiện thân cho kiếp người bất hạnh bị cái đói khổ, cái ác và số phận đen đủi dồn đến chân tường. Nhưng ở chị ta lại có một tâm hồn vị tha, tình yêu thương tha thiết và là người từng trải, sâu sắc.

– Thái độ của chánh án Đẩu và nhiếp ảnh Phùng khi người đàn bà quyết không bỏ chồng:

    + Cả hai đều thấy giận dữ và bất bình

    + Nhưng sau khi nghe tâm sự của người đàn bà anh ta thấy như có “một cái gì vừa mới vỡ ra”.

– Nhận xét: Ban đầu, họ quen nhìn đời bằng con mắt đơn giản một chiều (nghĩ đơn giản rằng những kẻ đi theo ngụy là xấu “lão ta hồi 75 có đi ính ngụy không?”), chỉ biết qua lí thuyết sách vở, không sẵn sàng đối mặt với nghịch lí cuộc đời.

– Bài học rút ra: phải có cái nhìn đa diện về cuộc sống, không nhìn hiện tượng đánh giá bản chất.

3. Tấm ảnh được chọn

– Nghệ sĩ Phùng vẫn mang tấm ảnh đó về tòa soạn, quả nhiên tâm ảnh đã được chọn, được treo ở nhiều nơi, nhất là trong các gia đình sành nghệ thuật:

– Phùng vẫn luôn nhận thấy trong bức ảnh của mình:

    + “cái màu hồng hồng của sương mai” (biểu tượng cho nghệ thuật) và người đàn bà nghèo khổ bước ra từ bức tranh (hiện thân cho đời thực).

– Nhận xét: nghệ thuật chân chính không bao giờ tách rời khỏi cuộc sống.

III. Kết bài

– Nêu cảm nhận riêng về tác phẩm.

– Giá trị nghệ thuật: xây dựng tình huống truyện đặc sắc, cốt truyện hấp dẫn. Khắc họa nhân vật sắc sảo, điểm nhìn trần thuật linh hoạt, …

– Tác phẩm đã đem đến bài học về cách nhìn cuộc sống và con người: phải nhìn đa diện, nhiều chiều, phát hiện bản chất đằng sau vẻ bề ngoài của hiện tượng.

Dàn ý 3

Mở bài

– Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu là một trong những tác phẩm kiệt tác của nền văn học Việt Nam thời kỳ đổi mới.

– Tác phẩm chứa đựng những giá trị nhân văn, những triết lý sâu sắc về đời người bằng ánh nhìn đa diện, nhiều chiều của tác giả, về mối liên quan chỉ cách nhau một ranh giới thật mỏng manh là hiện thực cuộc đời và nghệ thuật.

 

2. Thân bài

* Tác giả:

– Nguyễn Minh Châu nổi tiếng với nhiều tác phẩm như Bến quê, Chiếc thuyền ngoài xa, Cỏ lau,… “thuộc vào trong số những nhà văn mở đường tinh anh và tài năng” nhất của văn học Việt Nam thời kỳ đổi mới.

– Chiếc thuyền ngoài xa ra đời tháng 8/1983, in trong tập Bến quê (1985).

* Tình huống truyện bất ngờ và hai phát hiện của Phùng:

– Phát hiện cảnh đắt trời cho:

+ Cảnh chiếc thuyền lưới vó cập bến dưới ánh nắng hồng hồng mờ ảo – Bức tranh mực tàu của danh họa thời cổ.

+ Vẻ đẹp toàn bích toàn diện khiến Phùng bối rối, ngỡ ngàng và hạnh phúc.

+ Vẻ đẹp của nghệ thuật là vẻ đẹp của đạo đức.

– Phát hiện thứ hai – Nghịch lý cuộc sống, vẻ xấu xí sau cái hoàn mỹ, toàn bích:

+ Người đàn bà xấu xí bước ra

+ Cảnh người chồng bạo lực người vợ, cảnh con đánh bố, cảnh bố đánh con

+ Phùng vỡ lẽ hóa ra ranh giới giữa cái vẻ đẹp toàn mỹ, toàn bích và sự thật nghiệt ngã xấu xa của cuộc sống chỉ cách nhau một bức màn mỏng manh, chúng chẳng thể chịu được sự tàn phá của hiện thực cuộc đời đầy xấu xí.

* Nhân vật người đàn bà làng chài –Trung tâm câu chuyện:

– Hiện thân chung cho sự khốn khổ của những người phụ nữ miền biển, chị mang trên mình ba nỗi đau lớn:

+ Ngoại hình xấu xí: Cao to, thô kệch, mặt rỗ,…

+ Nghèo túng, đông con, thuyền chật

+ Bị bạo hành gia đình, phải nhẫn nhục chịu đựng, tổn thương cả về thể xác lẫn tinh thần dai dẳng.

– Những vẻ đẹp của người phụ nữ đằng sau lớp vỏ xấu xí, khốn khổ:

+ Lòng bao dung, thông cảm, biết ơn với người chồng vũ phu, luôn nhận hết lỗi về mình.

+ Tình mẫu tử thiêng liêng, đức hi sinh cao cả, chỉ sống vì con cái, luôn nghĩ về những lúc gia đình hòa thuận ấm êm.

+ Sự thâm trầm, thấu tình đạt lý, chỉ ra sự ngây thơ và đơn giản trong cách nhìn cuộc sống của Phùng và Đẩu, khiến họ thông suốt về hiện thực cuộc sống.

* Nhân vật Phùng:

– Nhận ra rằng không thể giải phóng con người khỏi đói nghèo, khỏi bạo lực gia đình chỉ bằng lòng tốt và pháp luật .

– Hiểu rằng không thể chỉ dùng cái nhìn phiến diện một chiều để đánh giá toàn thể sự việc, mà phải dùng đôi mắt trực quan nhiều chiều để suy xét và tìm hiểu.

3. Kết bài

– Nguyễn Minh Châu sâu sắc nhận ra rằng “Ngọc lành có vết, việc đời đa đoan”, làm chi đâu có cảnh toàn bích, toàn mỹ, chẳng qua ấy chỉ là bề nổi, ẩn sâu sau đó là những hiện thực phũ phàng.

– Người nghệ sĩ phải dùng một đôi mắt đa diện, thấu hiểu để nhìn nhận những vẻ đẹp đạo đức và nhân văn, chớ nên chạy theo những vẻ đẹp dẫu hào nhoáng mà trống rỗng, vô hồn.

Leave a Comment