HS báo cáo sản phẩm và nhận xét .

HS tìm thêm thông tin ngoài sgk về HCM

– Giới thiệu thêm về HCM

Ngoài sự nghiệp cách mạng long trời chuyển đất, HCM để laị cho dân tộc ta một sự nghiệp văn học lớn lao về tầm vóc, đa dạng và phong phú về thể loại và đặc sắc về phong cách sáng tạo gồm:Văn chính luận, truyện kí, thơ

văn, thơ lớn của dân tộc.

Kỹ thuật hỏi và trả lời

4 phần đề – thực – luận – kết

2. Tác phẩm

* Hoàn cảnh sáng tác: năm 1947 tại chiến khu Việt Bắc

*Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt

*PTBĐ: Biểu cảm + miêu tả

* Cấu trúc: 2 phần

Phần I: 2 câu đầu (Cảnh thiên nhiên núi rừng Việt Bắc)

Phần II: 2 câu cuối (Tâm trạng của nhà thơ)

HĐ2: Phân tích Thảo luận nhóm 5p Các câu hỏi sau

Ghi vào bảng phụ

+ Làm việc cá nhân 2p ghi vào phiếu học tập

+ Làm việc nhóm 3 p thống nhất ý kiến ghi vào bảng phụ

1. Cảnh thiên nhiên núi rừng VB hiện lên với những hình ảnh nào?
2. Sử dụng nghệ thuật gì?
3. Vậy 2 câu thơ đầu đã gợi tả một bức tranh thiên nhiên như thế nào?

Các nhóm treo bảng phụ Đại diện 1 nhóm báo cáo

Nhóm khác nhận xét bổ sung

II. Phân tích

1. Hai câu đầu : Cảnh thiên nhiên núi rừng Việt Bắc

– "Tiếng suối trong như tiếng hát xa Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa"

– Âm thanh: tiếng suối

– Hình ảnh:Trăng , cây cổ thụ ,hoa

+ NT: So sánh, tính từ, điệp ngữ, danh từ

=> Cảnh đêm khuya đẹp, gần gũi, th¬ méng, cổ kính, tràn ngập ánh trăng.

GV: nhận xét và chốt kt thức

Thảo luận cặp nhóm(1 phút)

? Câu thơ này giúp em nhớ đến câu thơ nào  của nhà thơ NT?

Côn Sơn suối chảy rì rầm …. cầm bên tai

? có gì giống khác nhau trong việc đặc tả tiếng suối

của 2 nhà thơ?

Đại diện trình bày, hs khác nx, bổ sung

• giống : Cùng so sánh để tả âm thanh tiếng suối; cùng dùng âm thanh do con người tạo ra để tả.
• Khác: NT ss với tiếng đàn, còn HCM ss với tiếng hát

GV bình: -không gian rộng lớn, tĩnh mịch nhưng không hoang vắng, lạnh lẽo mà ngược lại rất ấm  áp, gần gũi bởi sự liên tưởng tuyệt đẹp tiếng suối- tiếng hát của Bác

– trăng, hoa, cây cổ thụ cách xa nhau nghìn trùng, cao thấp từng tầng mà vẫn lồng vào nhau, soi chiếu cho nhau, quấn quýt, ấm áp lạ thường.

Chỉ có 2 mảng màu sáng  – tối, đen – trắng mà  cảnh vẫn đẹp lung linh huyền ảo. HCM đã thổi hồn vào cảnh, khiến cho cảnh trở lên đẹp đẽ, ấm áp. Tất cả được tạo ra bởi âm hưởng của hai từ lồng trong một câu thơ.

– Gv liên hệ: "chinh phụ ngâm khúc" của Đoàn Thị Điểm :

"Hoa dãi nguyệt, nguyệt in một tấm Nguyệt lồng hoa, hoa thắm từng bông Nguyệt hoa hoa nguyệt trùng trùng

Trước hoa dưới nguyệt trong lòng xiết đau"sự hiện diện của chúng chỉ làm tăng thêm nỗi cô đơn của người chinh phụ.

Còn trong thơ Bác nó lại hòa quyện ấm áp đến thế. Đây là bút pháp -> thi trung hữu họa ( trong thơ có họa) mà các nhà thơ xưa thường dùng.

Thảo luận nhóm 5p Các câu hỏi sau Ghi vào bảng phụ

+ Làm việc cá nhân 2p ghi vào phiếu học tập

+ Làm việc nhóm 3 p thống nhất ý kiến ghi vào bảng phụ

1. Hãy chỉ ra   đối tượng được nhắc đến trong câu thơ 3 ?
2. Biện pháp NT nào được sử dụng trong câu thơ này?
3. Người chưa ngủ" là vì lí do gì ?

2. Hai câu cuối : Tâm trạng của nhà thơ

"Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà"

– người chưa ngủ

+ NT so sánh , điệp từ .

– Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà

-lo cho vận mệnh dân tộc

=>Tình   yêu   thiên   nhiên                hòa quyện cùng tình yêu đất nước Bình tĩnh, ung dung, suy nghĩ tích cực..

Đại diện các nhóm trình bày, nhóm khác nx, bổ sung. GV hoàn chỉnh kiến thức

– GV giảng bình : Dưới sự soi tỏa của ánh trăng rằm, không gian như cao hơn, rộng hơn, cảnh vật như đan trộn , hòa lẫn vào nhau đến là kì. Vẫn mang âm hưởng cổ điển bởi hình ảnh trăng. Nhưng trăng trong thơ Bác mang nét hiện đại, mới mẻ, tràn đầy sự sống.

HĐ2: Phân tích Thảo luận nhóm 5p Các câu hỏi sau Ghi vào bảng phụ

+ Làm việc cá nhân 2p ghi vào phiếu học tập

+ Làm việc nhóm 3 p thống nhất ý kiến ghi vào bảng phụ

1. Chỉ ra người xuất hiện ở câu thơ và công việc được nhắc đến trong lời thơ?
2. Từ chi tiết này, E hiểu gì về con người Bác

?

3 Câu thơ cuối gợi cho em hình dung về một cảnh tượng như thế nào?

1. Em có nhận xét gì về phong thái của Bác thể hiện qua bài thơ này?
2. Qua bài thơ này em hiểu thêm điều gì về nét đẹp trong tâm hồn Bác?

Các nhóm treo bảng phụ Đại diện 1 nhóm báo cáo

Nhóm khác nhận xét bổ sung GV: nhận xét và chốt kt thức

– GV giảng. Bài thơ "Nguyên tiêu" có tứ thơ,

nhiều h/ả và từ ngữ rất tương đồng với những h/ả và từ ngữ trong nhiều câu thơ cổ Trung Quốc, đặc biệt là thơ Đường (sử dụng nhiều chất liệu cổ thi), những vẫn là 1 sáng tạo nghệ thuật đặc sắc của HCM, mang vẻ đẹp, sức sống và tinh thần của thời đại mới khác hẳn thơ Đường

Hoạt động 3: Tổng kết

2. Hình ảnh con người giữa đêm rằm tháng giêng

"Yên ba thâm xứ đàm quân sự

Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền"

• "đàm quân sự" : bàn công việc kháng chiến chống Pháp đang rất khẩn trương – bàn về việc sinh tử của đất nước.

-> Bác luôn lo toan công việc kháng chiến

;yêu cách mạng, yêu nước

• Cảnh con thuyền chở người chiến sĩ cách mạng lướt trên sông trăng.
• Phong thái ung dung, lạc quan của Bác

=>Bác :yêu thiên nhiên, luôn lo lắng đến vận mệnh của đất nước ;luôn có phong thái ung dung, lạc quan dù trong bất cứ hoàn cảnh nào.

III. Tổng kết

– làm việc cá nhân

• KT: lược đồ tư duy

? Nêu những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ này?

• Ghi nhớ. HS đọc

1. Nghệ thuật:
2. Nội dung

* Ghi nhớ SGK/ 143

ND bài học.

I. Đọc – Tìm hiểu chú thích:

1. Đọc:

2. Chú thích:

II. Phân tích VB:

CẢNH KHUYA.

– Tiếng suối…

    Trăng lồng…
àCảnh trăng rừng đẹp như 1 bức tranh, 1 vẻ đẹp lung linh, huyền ảo lại ấm áp, hoà hợp quấn quýt.

à tấm lòng yêu nước, yêu thiên nhiên, tinh thần lạc quan của Bác.

– Cảnh khuya…

   Chưa ngũ…
 

RẰM THÁNG GIÊNG.

– Kim dạ…

   Xuân giang…
à Vẻ đẹp và sức sống của mùa xuân đang tràng ngập cả đất trời.

– Yên ba…                  

    Dạ hán…

à Tình yêu thiên nhiên, yêu nước, tinh thần lạc quan, phong thái ung dung của Bác.

III. Tổng kết:

* Ghi nhớ: SGK/143

IV. Luyện tập:

BT2: VBT