Kéo xuống để xem hoặc tải về!
Ngày soạn:
Ngày dạy:
TUẦN 1 Tiết 1
Văn bản: CỔNG TRƯỜNG MỞ RA
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
(Lí Lan)
– HS hiểu được tình cảm thiêng liêng, cao đẹp của cha mẹ đối với con cái.
– HS biết được vai trò to lớn của nhà trường đối với cuộc đời mỗi cá nhân.
– Biết được NT miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật
2. Kĩ năng:
– Đọc – hiểu một văn bản biểu cảm được viết như những dòng nhật ký của người mẹ.
– Phân tích một số chi tiết tiêu biểu diễn tả tâm trạng của người mẹ trong đêm chuẩn bị cho ngày khai trường đầu tiên của con.
3. Thái độ:
– HS Biết kính trọng, yêu thương bố mẹ và thấy được ý nghĩa của nhà trường đối với bản thân.
4. Năng lực và phẩm chất
– Năng lực: Tự học, giải quyết vấn đề, sử dụng ngôn ngữ, hợp tác
– Phẩm chất: sống yêu thương, trung thực, tự tin, sống tự chủ, tự lập.
II. CHUẨN BỊ:
1: GV: tích đời sống, tích TV, tài liệu tham khảo. 2: HS: – Đọc nhiều lần vb và soạn kĩ bài học.
III. TIẾN TRÌNH TIẾT HỌC
1. – Ổn định tổ chức.
– Kiểm tra bài cũ KT vở soạn của hs
2. Tổ chức các hoạt động dạy học
2.1. Khởi động:
– HS hát tập thể bài hát: Mái trường mến yêu. Gọi HS nêu cảm nhận của mình về mái trường. GV nhận xét, vào bài mới
2.2 Các hoạt động hình thành kiến thức.
Hoạt động của GV và HS Nội dung ( KT- KN)
HĐ 1: Đọc và tìm hiểu chung
PP: vấn đáp, thảo luận nhóm…
KT: đọc tích cực, đặt câu hỏi, trình bày 1 phút…
NL: Tự học, sử dụng NN, hợp tác PC: tự tin
– HS tự đọc cá nhân chú thích
* Em có hiểu biết gì về tác giả Lí Lan? I- Đọc và tìm hiểu chung
1. Tác giả
Lý Lan (1957) là một nhà văn, dịch giả
– HS trình bày 1 phút…
– GV bổ sung TËp truyÖn thiÕu nhi “Ngôi nhà trong cỏ: (1984) – được giải thưởng VH thiếu nhi của Hội NVVN; “ Bí mật giữa tôi và thằn lằn đen” (2008); Dịch truyện “Harry Porter:…
? Theo em vb có thể đọc giọng ntn? giọng dịu dàng, chậm rãi, khi tha thiết, khi thủ thỉ, âu yếm (nhìn con ngủ), khi bồi hồi (hồi tưởng quá khứ)…
GV cho hs đọc -> gọi H nhận xét, gv đọc
? Hãy tóm tắt vb bằng 1 câu văn?
– VB viết về tâm trạng của người mẹ trong đêm không ngủ trước ngày khai trường lần đầu tiên của con.
– Y/ c H qsát các chú thích tr/8-> tìm các từ Hán Việt và giải nghĩa 1 số từ.
– GV tích ngang với từ ghép, từ HV
– HS trao đổi nhóm theo bàn, tìm hiểu các nội dung sau:
? Nêu xuất xứ văn bản?
? Vbản được viết theo thể loại văn học nào?
? Với nội dung như vậy, bài văn thuộc dạng vb nào em đã học ở lớp 6?
? Vb được viết theo phương thức chính nào?
? Vb có thể chia làm mấy đoạn xét theo nội dung? ý chính từng đoạn?
– Các nhóm thảo luận, ghi kq vào bảng phụ
– Đại diện nhóm trình bày trước lớp
– HS nhận xét, bổ sung
– GV chốt trên bảng phụ
trẻ nổi tiếng, GV dạy Anh văn. Quê: Tỉnh Bình Dương.
2. Tác phẩm
* Đọc:
* Chú thích: sgk
* Xuất xứ: in trên báo “Yêu trẻ” (2000)
* Thể loại:Kí (Tùy bút)
* Kiểu vb: vb nhật dụng
* Ptbđ chính: biểu cảm
* Bố cục: 2 đoạn:
– Đ1: (Từ đầu đến…ngày đầu năm học):
Tâm trạng của 2 mẹ con trong buổi tối
trước ngày khai giảng.
– Đ2 (còn lại): Ấn tượng tuổi thơ và liên
tưởng của mẹ.
HĐ 2: Phân tích II-Phân tích
PP: Vấn đáp, thảo nhóm, giảng bình
KT: động não, đặt câu hỏi
NL: Tự học, sử dụng NN, hợp tác 1- Nỗi lòng người mẹ:
PC: tự tin, yêu gia đình, yêu quê
hương…
– HS đọc cá nhân đoạn 1
? Hãy cho biết qua lời kể của mẹ, c/s * Người con:
+ giấc ngủ đến dễ dàng như uống 1 li
của cậu bé trong buổi tối trước ngày sữa
khai giảng đầu tiên vào lớp 1 hiện ra + Chỉ bận tâm việc dạy sao cho kịp giờ
qua các chi tiết nào ? + Hăng hái dọn đồ chơi, c.bị sách vở
cùng mẹ
? Các chi tiết trên cho thấy tâm trạng -> con: háo hức nhưng thanh thản,
của cậu bé trước ngày khai trg đầu tiên nhẹ nhàng, vô tư.
ntn? * Người mẹ:
? Trong đêm trc ngày khai trg của con, + Mọi ngày: dọn dẹp, làm việc riêng của
mẹ có gì khác mọi ngày? Tìm chi tiết tả mìh
những việc làm, trạng thái của mẹ? + Tối nay: trìu mến quan sát con, đắp
mền, buông mùng, vỗ về cho con ngủ,
xem lại những thứ đã chuẩn bị cho con…
trằn trọc ko ngủ được, ko tập trung vào
– Cho hs thảo luận theo cặp việc gì,…
? So sánh tâm trạng của 2 mẹ con? – 2 tâm trạng khác nhau -> phù hợp tâm
Điều đó có phù hợp với quy luật tâm lí
lí?
– Đại diện trình bày, nhận xét
? Qua đó em có nhận xét về NT miêu + NT: Miêu tả tâm lí nhân vật rất tinh tế
tả nvật của tg?
? Qua những chi tiết này, em thấy đc -> Mẹ hồi hộp, phấp phỏng; mẹ quan
tâm trạng và tình cảm của người mẹ tâm và dành cho con những tình cảm
dành cho con ntn? dịu ngọt nhất.
Gv bình:Lấy sự kiện là đêm trước
ngày đầu tiên bước vào lớp 1 của con, tùy bút CTMR ko nói nhiều về đứa con mà tập trung nói về tâm trạng của ng mẹ. Với cách miêu tả tâm lí nvật rất tinh tế, VB có nhiều chi tiết kể cụ thể về sự trằn trọc của ng mẹ, những cử chỉ chăm chút của mẹ với con.Thậm chí khi mọi việc xong xuôi, mẹ vẫn ko sao ngủ đc. Ngày con vào lớp 1 đã trở thành – 1 sự kiện trọng đại không chỉ của riêng con.
– HS Đọc tiếp p2 vb.
? Ngoài việc lo lắng, hồi hộp, chuẩn bị cho con thì còn nguyên nhân nào nữa khiến cho đêm nay mẹ ko ngủ đc?
? Chi tiết nào trong vb chứng tỏ kỉ niệm ngày khai trường đầu tiên để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng mẹ?
? Em có nhận xét gì về cách dùng từ của tgiả trong đoạn văn này?
? Qua đó em thấy được tâm trạng gì của người mẹ trong đêm trc ngày khai trg đầu tiên của con?
GV bình: Mẹ trằn trọc một phần vì quá lo cho con nhưng đồng thời còn là vì đang sống lại với những kỉ niệm xưa của chính mình. Trong tâm trạng dạt dào cảm xúc, mẹ như thấy mình trẻ lại, thấy tuổi thơ của mình sống dậy. Ngày khai trường của con đó đánh thức trong lòng mẹ một kí ức đậm sâu khi lần đầu tiên được mẹ (tức bà ngoại của
– Mẹ nôn nao nghĩ về ngày khai trường năm xưa của chính mình.
– Cứ nhắm mắt lại là mẹ dường như nghe tiếng đọc bài trầm bổng: “Hằng năm, cứ vào cuối thu… dài và hẹp ”
– Mẹ còn nhớ sự nôn nao, hồi hộp…nỗi chơi vơi, hốt hoảng…
+ NT: Sd nhiều động từ chỉ trạng thái: háo hức, trằn trọc, xao xuyến, hồi hộp, hốt hoảng, nôn naođể miêu tả diễn biến tâm trạng nhân vật.
-> Mẹ thao thức, nôn nao, triền miên trong suy nghĩ về thời thơ ấu của mình
em bé bây giờ) đưa đến trường. Cảm giác chơi vơi hốt hoảng khi nhìn người mẹ đứng ngoài cánh cổng trường đã in sâu mãi cho đến tận bây giờ.
– Sau khi hồi tưởng lại q/khứ với ~ kỉ niệm đẹp về ngày đầu tiên đi học của mình, người mẹ ngầm thổ lộ mong muốn gì về con?
? Lời văn trong bài có phải là lời người mẹ đang nói trực tiếp với con không? Theo em người mẹ đang tâm sự với ai? Cách viết này có tác dụng gì? (HS khá
– giỏi)
GV giảng: Xuyên suốt bài văn, nhân vật người mẹ là nhân vật tâm trạng, ngôn ngữ độc thoại nội tâm là chủ đạo. Cho nên người mẹ nói thầm với con cũng là đang nói thầm với mình, với mọi người.. Cách nói vừa thể hiện được tcảm mãnh liệt của người mẹ, vừa làm nổi bật tâm trạng, khắc hoạ được tâm tư tình cảm, diễn đạt được những điều khó nói ra được bằng những lời trực tiếp.
? Từ những trăn trở suy nghĩ đến những mong muốn của mẹ trong đêm trước ngày con vào lớp 1, em có cảm nhận ntn về ng mẹ trong bài?
– HS nêu cảm nhận
-Gv bình : có lẽ chính bởi đc viết lên bằng tình yêu thương và khát khao đc mẹ cầm tay đến trg mà “CTMR” chất chứa biết bao cảm xúc. Người mẹ nói
+ Mẹ muốn nhẹ nhàng và cẩn thận, tự nhiên ghi vào trong lòng con
+ Mẹ muốn con đc tự trải nghiệm những cảm xúc đầu đời đầy ý nghĩa ấy, cũng như chính mẹ ngày xưa đã từng như thế.
+ NT: ngôn ngữ độc thoại nội tâm, nói bằng lời trực tiếp 1 cách tự nhiên.
-> Mẹ gửi gắm mơ ước vào con chứa chan bao hi vọng.
Mẹ là người 1 lòng yêu thương con và giàu đức hy sinh thầm lặng.
chung và người mẹ VN nói riêng luôn là thế – 1 lòng vì con. Đức hi sinh thầm lặng ấy tự bao đời nay đã trở nên gần gũi với chúng ta qua những nhịp ca dao:
“Con là mầm đất tươi xanh
Nở trong tay mẹ, mẹ ươm mẹ trồng Hai tay mẹ bế mẹ bồng
Như con sông chảy nặng dòng phù sa.”
– Gv y/c HS qsát p 2 vb
? Sau những cảm xúc, tâm trạng ấy, trong đêm không ngủ, mẹ còn nghĩ đến điều gì?
– HS trao đổi cặp đôi về nền gd ở Nhật Và nhận xét về vai trò của gd nước nhà ?
? Cuối bài, người mẹ đã động viên con “đi đi con, can đảm lên, TG này là của con, bước qua cánh cổng trg là 1 TG kì diệu sẽ mở ra”. Em hiểu thế nào về “thế giới kì diệu” ấy?
GV: Câu văn nói lên ý nghĩa to lớn của nhà trường trong cuộc đời mỗi con người. phía sau cánh cổng kia là cả một thế giới vô cùng hấp dẫn đối với những người ham hiểu biết, là thế giới của tri thức bao la, của tình bạn, tình thầy trò nồng ấm tha thiết…
? Lời động viên đó của mẹ ý nghĩa ntn?
– Y/ c HS liên hệ đến ngày khai trường của VN( Ngày toàn dân đưa trẻ đến trường…)
? Qua tìm hiểu vb em cảm nhận ntn về
2- Suy nghĩ của người mẹ:
– Mẹ liên tưởng đến ngày khai trường ở Nhật và nghĩ về v.trò của gdục đối với trẻ.
+“Ngày khai trường…ngày lễ của toàn xh
+ “Bước qua…1 TG kì diệu sẽ mở ra”.
-> – Nhà trường là môi trường gdục con người toàn diện, phù hợp với yêu cầu của xh. Giáo dục quyết định tg lai của 1 đất nc.
-> Thể hiện TY con và lòng tin sắt đá của mẹ vào sự giáo dục của nhà trường.
=> Mẹ là người chu đáo, hết mực yêu
người mẹ?
– HS nêu cảm nhận
G bình: Thông qua những suy nghĩ của người mẹ về con, về giáo dục ta thấy vb chính là bài ca về tình mẫu tử, sự tin tưởng, hi vọng vào bầu trời tri thức nơi nhà trường, xh đối với con mình. thương, lo lắng, làm tất thảy vì con. Bà coi trọng vai trò của nhà trường đối với xh nói chung và con mình nói riêng.
HĐ 3: Tổng kết:
PP: vấn đáp KT: Đặt câu hỏi
? Khái quát những nét NT tiêu biểu mà t/g sdụng trong vb?
? Như những dòng nhật kí tâm tình, nhỏ nhẹ và sâu lắng, em cảm nhận đc những gì qua bài viết này?
– Y/c H đọc ghi nhớ sgk/tr 9
III- Tổng kết:
1) NT:
– Cách viết như nhật kí.
– Sử dụng ngôn ngữ biểu cảm, lời văn tha thiết, sâu lắng, nhỏ nhẹ.
2) ND:
– Tình cảm sâu nặng của người mẹ đối với con.
– Vai trò to lớn của nhà trường đối với cuộc sống mỗi con người.
* Ghi nhớ SGK/tr 9
2.3. Hoạt động luyện tập
– Tâm trạng của người mẹ trong đêm trước ngày khai trường đầu tiên của con được khắc họa ntn? Vì sao mẹ lại có tâm trạng như thế?
– Một bạn cho rằng có rất nhiều ngày khai trường nhưng ngày khai trường đầu tiên để vào lớp 1 là ngày đặc biệt nhất? Em có tán thành ý kiến đó không? Vì sao?
2.4. Hoạt động vận dụng
Viết một đoạn văn về kỉ niệm đáng nhớ trong ngày khai trường đầu tiên
2.5. Hoạt động tìm tòi mở rộng.
– Tìm đọc các bài văn, bài thơ viết về ngày khai trường
– Nắm vững kiểu vb nhật dụng và nội dung bài học. Làm BT 2 /tr9
– Đọc nhiều lần , soạn vb “ Mẹ tôi ”, trả lời các câu hỏi trong sgk
GIÁO ÁN CHUẨN KIẾN THỨC MẪU 2 CỘT
Tiết 1 CỔNG TRƯỜNG MỞ RA.
Ngày soạn:
Ngày dậy:
Lí Lan
1. MỤC TIÊU:
Giúp HS.
a. Kiến thức:
– Cảm nhận và hiểu được những tình cảm thiêng liêng, đẹp đẽ của cha mẹ đối với con cái.
– Thấy được ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời của mỗi con người.
b. Kĩ năng:
– Rèn kĩ năng đọc, cảm nhận tác phẩm VH.
c. Thái độ:
– Giáo dục lòng yêu thương cha mẹ, ý thức tự giác học tập cho HS.
2. CHUẨN BỊ:
GV: SGK – SGV – giáo án .
HS: SGK – VBT – chuẩn bị bài.
3. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC:
Phương pháp đọc diễn cảm, phương pháp nêu vấn đề, phương pháp gợi mở.
4. TIẾN TRÌNH:
4.1. Ổn định tổ chức:
4.2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra sách vở của HS.
4.3. Giảng bài mới:
Giới thiệu bài.
Nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý đã ra đi nhưng những sáng tác của ông mãi mãi để lại cho đời những giai điệu thật đẹp đặc biệt là về tình mẹ đối với con “Mẹ thương con có hay chăng, thương từ khi thai nghén trong lòng…” thế đấy mẹ lo lắng cho con từ lúc mang thai đến lúc sinh con ra lo cho con ăn ngoan chóng khoẻ rồi đến lúc con chuẩn bị bước vào một chân trời mới – trường học. Con sẽ được học hỏi, tìm tòi, khám phá những điều hay mới lạ. Đó cũng là giai đoạn mẹ lo lắng quan tâm đến con nhiều nhất. Để hiểu rõ tâm trạng của các bậc cha mẹ nhất là trong cái đêm trước ngày khai trường vào lớp 1 của con chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu văn bản “Cổng trường mở ra”.
Hoạt động của GV và HS Nội dung bài học.
HOẠT ĐỘNG 1: ĐỌC – TÌM HIỂU CHÚ THÍCH .
-GV đọc , hướng dẫn HS đọc, gọi HS đọc.
-GV nhận xét, sửa sai.
Cho biết đôi nét về tác giả tác phẩm?
-HS trả lời, GV nhận xét, chốt ý. Lưu ý: một số từ ngữ khó SGK.(các từ hán việt)
HOẠT ĐỘNG 2: TÌM HIỂU VĂN BẢN.
Sau khi đọc, hãy tóm tắt nội dung của VB cổng trường mở ra bằng 1 vài câu văn ngắn gọn?
– Bài văn viết về tâm trạng của người mẹ trong đêm không ngủ trước ngày khai trường lần đầu tiên của con.
Hoàn cảnh nảy sinh tâm trạng người mẹ là gì?
– Vào đêm trước ngày khai trường vào lớp 1 của
con.
Tâm trạng của mẹ diễn biến như thế nào? Tìm những chi tiết thể hiện điều đó?
– HS thảo luận nhóm, trình bày. – -GV nhận xét, chốt ý.
Tìm những từ ngữ biểu hiện tâm trạng của con?
– Gương mặt thanh thoát, tựa nghiên trên gối mềm,
đôi môi hé mở thỉnh thoảng chúm lại…
Đêm trước ngày khai trường, tâm trạng của người mẹ và đứa con có gì khác nhau?
– Mẹ không ngủ, suy nghĩ triền miên.
-Con thanh thản, vô tư.
Theo em tại sao người mẹ lại không ngủ được?
– Một phần do háo hức ngày mai là ngày khai trường của con. Một phần do nhớ lại kỉ niệm thuở mới cắp sách đến trường của mình.
Chi tiết nào chứng tỏ ngày khai trường đã để lại dấu ấn thật sâu đậm trong tâm hồn mẹ?
– Cứ nhắm mắt lại… dài và hẹp.
Trong VB có phải người mẹ đang nói trực tiếp với con không? Theo em, người mẹ đang tâm sự với ai?
Cách viết này có tác dụng gì?
– Mẹ không trực tiếp nói với con mà cũng không
nói với ai. Mẹ nhìn con ngủ như đang tâm sự với con nhưng thực ra đang nói với chính mình.Cách viết này làm nổi bật được tâm trạng khắc hoạ được tâm tư, tình cảm, những điều sâu kín khó nói.
Câu văn nào trong bài nói lên tầm quan trọng của nhà trường đối với thế hệ trẻ?
Người mẹ nói: “… bước qua… mở ra”. Đã 7 năm bước qua cánh cổng trường, bây giờ em hiểu thế giới kì diệu đó là gì?
– Được vui cùng bạn bè, biết thêm nhiều kiến thức, tràn đầy tình cảm của thầy cô…
Bài văn giúp ta hiểu biết điều gì?
-HS trả lời, GV chốt ý.
-Gọi HS đọc ghi nhớ SGK
HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP. Gọi HS đọc BT1, 2, VBT GV hướng dẫn HS làm. I. ĐỌC – TÌM HIỂU CHÚ THÍCH:
1. Đọc :
2. Chú thích:
– Tác giả: Lí Lan. VB in trên báo yêu trẻ 166. TP. HCM, ngày 19-2-2000.
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN.
1. Diễn biến tâm trạng người mẹ:
– Mẹ không tập trung được vào viêc gì cả.
– Lên giường nằm là trằn trọc.
– Vẫn không ngủ được.
– Ấn tượng về buổi khai trường đầu tiên.
Thao thức không ngủ suy nghĩ triền miên thể hiện lòng thương con sâu sắc.
2. Suy nghĩ của mẹ về ngày mai khi cổng trường mở ra:
– “Ai cũng biết…sau này”.
– “Ngày mai…mở ra”.
* Ghi nhớ: SGK/9
III. LUYỆN TẬP:
BT1, 2: VBT
4.4. Củng cố và luyện tập:
GV treo bảng phụ.
Văn bản cổng trường mở ra viết về nội dung gì?
A. Miêu tả quang cảnh ngày khai trường.
B. Bàn về vai trò của nhà trương trong việc giáo dục thế hệ trẻ.
C. Kể về tâm trang của một chú bé trong ngày đầu tiên đến trường.
D. Tái hiện lại tâm tư tình cảm của người mẹ trong đêm trước ngày khai trường vào lớp 1 của con.
4.5. Hướng dẫn HS tự học ở nhà:
-Học bài, làm BT, VBT
-Soạn bài “Mẹ tôi”: Trả lời câu hỏi SGK.
+ Thái độ của người bố đối với En-ri-cô qua bức thư.
+ Thái độ của En-ri-cô khi đọc thư của bố.
