Giáo án bài LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN Ngữ văn lớp 9 theo 5 bước phát triển năng lực

Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm liên kết.

I. Khái niệm liên kết

1. Liên kết nội dung

– HS đọc đoạn văn trong sgk và thảo luận,  sau đó trả lời các câu hỏi

(đưa đoạn văn lên máy chiếu)

a. Ví dụ:

Tác phẩm nghệ thuật nào cũng xây dựng bằng những vật liệu mượn ở thực tại (1). Nhưng nghệ sĩ không những ghi lại cái đã có rồi mà còn muốn nói một điều gì mới mẻ (2). Anh gửi vào tác phẩm một lá thư, một lời nhắn nhủ. Anh muốn đem một phần của mình góp vào đời sống chung quanh (3)

Câu hỏi:

? Đoạn văn trên bàn về vấn đề gì? Chủ đề ấy có liên quan như thế nào với chủ đề chung của văn bản?

b. Nhận xét:

* Đoạn văn trên bàn về cách phản ánh thực tại của người nghệ sĩ. Cách phản ánh thực tại (thông qua những suy nghĩ, tình cảm của cá nhân người nghệ sĩ) là một bộ phận làm nên “tiếng nói văn nghệ” nghĩa là giữa chủ đề của đoạn văn và chủ đề của văn bản có quan hệ: bộ phận, toàn thể.

? Nội dung chính của mỗi câu trong đoạn văn là gì? Những nội dung câu ấy có quan hệ như thế nào với chủ đề của đoạn? Nêu nhận xét trình tự sắp xếp các câu trong đoạn ?

HS suy nghĩ trả lời.

* Nội dung chính của các câu trong đoạn văn:

– Câu 1: tác phẩm nghệ thuật phản ánh thực tại

– Câu 2: khi phản ánh thực tại, người nghệ sĩ muốn nói lên một điều gì đó mới mẻ.

– Câu 3: cái mới mẻ ấy là thái độ, tình cảm và lời nhắn gửi của người nghệ sĩ.

Þ Nội dung của các câu trên đều hướng vào chủ đề của đoạn văn là “cách phản ánh thực tại của người nghệ sĩ”.

Þ Trình tự sắp xếp các câu hợp lí: câu trước nêu vấn đề, câu sau là sự mở rộng, phát triển ý nghĩa của câu trước.

Cụ thể:

– Tác phẩm nghệ thuật làm gì? (phản ánh thực tại).

– Phản ánh thực tại như thế nào ? (tái hiện và sáng tạo)

– Tái hiện và sáng tạo thực tại để làm gì? (để nhắn gửi một điều gì đó).

* GV: Sự gắn kết lô gic giữa đoạn văn với văn bản, sự gắn kết lô gic giữa các câu với đoạn văn gọi là liên kếtd nội dung. Vậy thế nào là liên kết nội dung?

HS suy nghĩ trả lời.

c. Ghi nhớ:

Liên kết nội dung:

– Các đoạn câu văn phải hướng tới chủ đề chung của văn bản.

– Các câu văn phải phục vụ chủ đề của câu

– Các câu đoạn phải được sắp xếp theo một trình tự hợp lí.

2. Liên kết hình thức

a. Nhận xét

HS tiếp tục thảo luận câu hỏi 3

? Mối quan hệ chặt chẽ về nội dung giữa các câu trong đoạn văn được thể hiện bằng những biện pháp nào?

* Mối quan hệ chặt chẽ về nội dung giữa các câu được thể hiện:

– Lặp từ vựng: tác phẩm – tác phẩm

– Dùng từ ngữ cùng trường liên tưởng: tác phẩm, nghệ sĩ (tác giả, nhà văn, nhà thơ, họa sĩ, nhạc sĩ…)

– Phép thế: dùng từ “anh” thay thế từ “nghệ sĩ”, dùng cụm từ “cái đã có rồi” thay thế cho cụm từ “những vật liệu mượn ở thực tại”.

– Phép nối: dùng quan hệ từ “nhưng”.

b. Ghi nhớ:

Các biện pháp liên kết về hình thức:

– Phép lặp từ ngữ

– Từ cùng trường liên tưởng

– Phép thế

– Phép nối

– Dùng từ đồng nghĩa…

Hoạt động 2: Tổng kết

GV: cách liên kết nội dung và hình thức trên, người ta gọi là liên kết.

HS tìm ý, trả lời lần lượt từng câu hỏi gợi ý của GV.

? Thế nào là liên kết?

? Thế nào là liên kết nội dung?

II. Tổng kết

Các đoạn văn trong một đoạn văn cũng như các câu văn trong đoạn phải liên kết chặt chẽ với nhau về nội dung và hình thức (liên kết là sự nối kết ý nghĩa giữa câu với câu và giữa đoạn văn với đoạn văn bằng các từ ngữ có tác dụng liên kết).

* Liên kết nội dung:

– Các đoạn văn phục vụ chủ đề của văn bản, các câu phục vụ chủ đề của đoạn văn. Đó là liên kết chủ đề.

– Các đoạn văn và các câu văn phải được sắp xếp theo một trình tự hợp lí. Đó là liên kết nội dung

* Liên kết hình thức:

– Phép lặp từ ngữ

– Phép đồng nghĩa và liên tưởng

– Phép thế

– Phép nối (sử dụng những từ ngữ chỉ quan hệ)

Hoạt động 3: Luyện tập

HS làm bài tập 1 trong sgk theo sự hướng dẫn của giáo viên

HS đọc đoạn văn, các nhóm thảo luận câu hỏi trong sgk

? Chủ đề của đoạn văn?

? Nội dung các câu trong đoạn văn ?

HS suy nghĩ trả lời.

III. Luyện tập

– Chủ đề: khẳng định vị trí của con người VN và quan trọng hơn là những hạn chế cần khắc phục. Đó là sự thiếu hụt về kiến thức, khả năng thực hành sáng tạo yếu do cách học thiếu thông minh gây ra.

– Nội dung các câu trong đoạn văn đều hướng vào chủ đề đó của đoạn:

+ Câu 1: cái mạnh của con người VN: thông minh – nhạy bén với cái mới

+ Câu 2: Bản chất trời phú ấy (cái mạnh ấy), thông minh và sáng tạo là yêu cầu hàng đầu.

+ Câu 3: Bên cạnh cái mạnh còn tồn tại cái yếu.

+ Câu 4: Thiếu hụt về kiến thức cơ bản

+ Câu 5: Biện pháp khắc phục lỗ hổng ấy mới thích ứng nền kinh tế mới.

? Phân tích sự liên kết về hình thức giữa các câu trong đoạn văn ?

HS suy nghĩ trả lời.

– Các câu được liên kết bằng các phép liên kết

+ Bản chất trời phú ấy (chỉ sự thông minh, nhạy bén với cái mới) liên kết cấu (2) với câu (1).

+ Từ “nhưng” nối câu (3) với câu (2)

+ Từ “ấy” nối câu (4) với câu (3)

+ Từ “lỗ hổng” được lặp lại ở câu (4) và câu (5)

+ Từ “thông minh” ở câu (5) được lặp lại ở câu (1)

Hoạt động 1: Ôn lại lý thuyết

GV giúp HS ôn lại khái niệm liên kết, liên kết nội dung và liên kết hình thức

I. ÔN lại lý thuyết

– Khái niệm về liên kết

– Liên kết nội dung

– Liên kết hình thức

* Hoạt đông 2: Hướng dẫn luyện tập

II. Luyện tập

1. Bài tập 1:

Chỉ ra các phép liên kết câu và liên kết  đoạn trong các đoạn văn:

Câu a: Liên kết câu: phép lặp (lặp từ “trường học”)

Liên kết đoạn : từ “như thế” ở đoạn sau chỉ vấn đề được nêu ở đoạn trước (trường học của chúng ta phải hơn hẳn trường học của thực dân và phong kiến).

Câu b, liên kết câu: phép lặp (“văn nghệ” lặp ở các câu 1,2).

Liên kết đoạn: từ sự sống ở câu 2 đoạn trước được lặp lại ở câu 1 đoạn sau. Từ “văn nghệ” ở đoạn trước cũng được lặp lại ở đoạn sau.

Câu c, liên kết câu: phép lặp: từ “thời gian” được lặp lại ở cả 3 câu

Câu d, liên kết câu – dùng từ trái nghĩa: Yếu đuối (1) – mạnh (2), hiền lành (1) – ác (2).

3. Bài tập 3:

Đoạn a: Các câu không phục vụ chủ đề chung của đoạn văn – liên kết đề.

HS đọc hai đoạn văn trong sgk và thảo luận nhóm.

? Mỗi câu viết về một sự việc riêng lẻ không có sự gắn kết.

HS suy nghĩ trả lời.

Đoạn văn:

– Cắm đi một mình trong đêm. Trận địa đại đội 2 ở phía trước bãi bồi bên một dòng sông. Hai bố con cùng viết đơn xin ra mặt trận. Mùa thu hoạch lạc đã vào chặng cuối.

– Sửa: Cắm đi một mình trong đêm. Trận địa đại đội 2 của anh ở phía trước bãi bồi bên một dòng sông. Anh chợt nhớ hồi đầu mùa lạc, hai bố con anh cùng viết đơn xin ra mặt trận. Bây giờ, mùa thu hoạch lạc đã vào chặng cuối.

HS đọc đoạn văn b, phát hiện lỗi câu. Một hs lên bảng trình bày, các hs khác nhận xét, sửa chữa.

Đoạn b:

Lỗi về liên kết nội dung: trật tự các sự việc nêu trong câu không hợp lí.

Câu 2: kể lại thời gian chăm sóc trước khi chồng mất của người vợ.

Để sửa câu 2, có thể viết thêm trạng ngữ chỉ thời gian vào trước câu 2. Ví dụ: suốt hai năm anh ốm nặng…

4. Bài tập 4:

Tìm sửa lỗi liên kết hình thức:

Đoạn a: dùng từ (nó, chúng) ở câu 2, câu 3 không thống nhất

HS đọc yêu cầu bài tập 4, phân tích yêu cầu của bài tập

GV có thể đưa hai đoạn văn lên máy chiếu để hs dễ dàng phát hiện lỗi

HS suy nghĩ trả lời.

Chữa: mọi biện pháp chống lại “chúng”… tìm cách bắt chúng (câu 3).

Đoạn b: Từ “văn phòng” và từ “hội trường” không cùng nghĩa với nhau trong trường hợp này.

Cách chữa: thay từ “hội trường” ở câu 2 bằng từ “văn phòng”.

Tên hoạt động

Phương pháp thực hiện

Kĩ thuật dạy học

A. Hoạt động khởi động

Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề.

– Kĩ thuật đặt câu hỏi

B. Hoạt động hình thành kiến thức

Dự án, đàm thoại, thảo luận nhóm (nhóm lớn, cặp đôi), nêu và giải quyết vấn đề.

– Kĩ thuật đặt câu hỏi, chia nhóm

C. Hoạt động luyện tập

– Dạy học nêu vấn đề và giải quyết vấn đề.

– Kĩ thuật đặt câu hỏi

D. Hoạt động vận dụng

– Đàm thoại, dạy học nêu vấn đề và giải quyết vấn đề.

– Kĩ thuật đặt câu hỏi

E. Hoạt động tìm tòi, mở rộng

– Dạy học nêu vấn đề và giải quyết vấn đề

– Kĩ thuật đặt câu hỏi

HĐ của thầy và trò

ND(ghi bảng)

HĐ 1. HĐ khởi động:

* Mục tiêu:

   – Tạo tâm thế hứng thú cho HS.

   – Kích thích HS tìm hiểu về cách liên kết câu và liên kết đoạn văn trong tạo lập văn bản.

* Nhiệm vụ: HS theo dõi, quan sát và thực hiện yêu cầu của GV.

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân, HĐ cả lớp.

* Yêu cầu sản phẩm: HS suy nghĩ trả lời.

* Cách tiến hành:

– GV chuyển giao nhiệm vụ:

 + GV chiếu 1 đoạn văn, yêu cầu học sinh đọc và thực hiện yêu cầu:

Cắm bơi một mình trong đêm(1). Đêm tối bưng không nhìn rõ mặt đường(2). Trên con đường ấy, chiếc xe lăn bánh rất êm(3). Khung xe phía cô gái ngồi lồng đầy bóng trăng(4). Trăng bồng bềnh nổi lên qua dãy Pú Hồng(5). Dãy núi này có tính chất quyết định đến gió mùa đông bắc nước ta(6). Nước ta bây giờ là của ta rồi, cuộc đời đã bắt đầu hửng sáng(7).

? Nêu nội dung của đoạn văn trên?

-Dự kiến trả lời: Mỗi câu nói về một sự việc khác nhau, không hướng vào một chủ đề nào.

?Em thấy đoạn văn trên có sự liên kết với nhau không? vì sao?

– Dự kiến TL: Các câu trong đoạn văn trên nối tiếp nhau bằng những phương thức liên kết hình thức (câu trước với câu sau có từ ngữ được lặp lại). Nhưng nội dung của các câu lại hướng về những đề tài, chủ đề khác nhau. –>Nội dung lủng củng, rời rạc, khó hiểu.

? Vậy để nội dung đoạn văn hay, dễ hiểu và có sự liên kết chặt chẽ ta phải làm thế nào?

-Dự kiến TL: Các yếu tố liên kết hình thức phải gắn bó chặt chẽ với sự liên kết về mặt nội dung (các câu trong đoạn văn phải cùng hướng tới một chủ đề).

 GV dẫn dắt vào bài: Vậy làm thế nào để liên kết câu và liên kết đoạn văn về nội dung và hình thức cô và các em sẽ tìm hiểu qua tiết học ngày hôm nay…

HĐ2. Hình thành kiến thức:

* Mục tiêu:  Giúp HS nắm được thế nào là liên kết về nội dung và hình thức.

* Nhiệm vụ: HS tìm hiểu ở nhà các câu hỏi sgk:

– Câu hỏi 1: ? Đ/v bàn về vấn đề gì? chủ đề ấy có quan hệ ntn với chủ đề chung của VB?(Nhớ lại nd văn bản cho biết văn bản bàn về vấn đề nào?)

– Câu hỏi 2: ?Cách phản ứng với thực tại có mqh ntn với tiếng nói văn nghệ?Từ đó em thấy chủ đề đoạn văn và chủ đề văn bản có mqh ntn?

-Câu hỏi 3: ? Nội dung chính của mỗi câu trong đ/v? những nội dung ấy có quan hệ ntn với chủ đề đ/v? Nêu nhận xét về trình tự sắp xếp các câu trong đoạn văn?

?Rút ra nhận xét gì về sự liên kết nội dung giữa các câu trong một đoạn văn hay giữa các đoạn văn trong một văn bản?

-Câu hỏi 4: ?Mối quan hệ chặt chẽ về nội dung giữa các câu trong đ/v được thể hiện = những biện pháp nào? ( chỉ rõ từ ngữ biểu hiện?)

? Qua tìm hiểu, em thấy việc liên kết giữa các câu trong một đoạn văn về hình thức thường thông qua những phép nào?

* Phương thức thực hiện: trình bày dự án, hoạt động chung, hoạt động nhóm.

* Yêu cầu sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ: trình bày dự án1,2,3,4.

– Dự kiến TL:   

N1: – Đoạn văn bàn về vấn đề: cách người nghệ sĩ phản ánh thực tại.

– Chủ đề của văn bản:Bàn về tiếng nói văn nghệ.

N2:- Là 1 phần tạo lên tiếng nói văn nghệ.

– Quan hệ bộ phận và toàn bộ.

N3:- (1) Tp’ nghệ thuật phẩn ánh thực tại

(2) Khi phản ánh thực tại, nghệ sĩ muốn nói lên một điều mới mẻ

(3) Cái mới mẻ ấy là lời gửi của người nghệ sĩ.

– ND các câu này đều hướng vào chủ đề của đoạn văn.

– Trình tự các ý hợp lôgic

N4:- Lặp từ: tác phẩm.

– Dùng từ cùng trường liên tưởng:

tác phẩm – nghệ sĩ .

– Phép thế từ: nghệ sĩ – anh.

– Dùng từ đồng nghĩa: cái đã có rồi – những vật liệu mượn ở thực tại.

– Dùng quan hệ từ: nhưng.

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

-Trình bày theo nhóm (các nhóm 1,2,3 lên trình bầy sản phẩm)

   + Sau mỗi nhóm trình bày.

   + Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

sau khi 3 nhóm trình bầy sản phẩm Gv chốt kiến thức liên kết về nội dung.

-HS nhóm 4 trình bầy sản phẩm xong GV chốt kiến thức liên kết về hình thức.

-GV chốt kiến thức sang phần nội dung ghi bản và kết luận đây cũng là ội dung phần ghi nhớ sgk/43

? Một bạn đọc to nội dung phần ghi nhớ trong sgk.

GV quay trở lại phần khởi động, chiếu lại đoạn văn và chữa: Qua tìm hiểu phần lí thuyết chúng ta thấy đoạn văn trên mới có sự liên kết về hình thức qua phép lặp từ ngữ mà chưa có sự liên kết về nội dung(mỗi câu nói về một sự vc khác nhau) vì vậy đoạn văn trên không phải là một đoạn văn hoàn chỉnh mà chỉ là một chuỗi các câu lộn xộn.

?Hãy đọc ghi nhớ?

Hoạt động 3: Luyện tập:

* Mục tiêu: Vận dụng hiểu biết kiến thức về liên kết câu và liên kết đoạn văn để làm các  bài tập.

* Nhiệm vụ: HS hoạt động cá nhân; hoạt động cặp đôi;  HSvề nhà làm.

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân, HĐ cặp đôi.

* Yêu cầu sản phẩm: Câu trả lời của HS; vở bài tập.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

-Các bài tập trong sgk

2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

+ Nghe và hoạt động cá nhân rồi hoạt động căp đôi trả lời câu 1.

+ Về nhà làm câu 2.

– GV nhận xét câu trả lời 1 của HS.

– GV hướng dẫn HS về nhà làm câu 2.

1.* Chủ đề đ/v: Khẳng định năng lực trí tuệ con người Việt Nam, những hạn chế cần khắc phục

* Nội dung các câu trong đoạn văn đều tập trung vào chủ đề ấy

* Trình tự sắp xếp hợp lý của các ý trong câu

– Mặt mạnh của trí tuệ VN

– Những điểm hạn chế

– Cần khắc phục hạn chế  để đáp ứng sự phát triển của nền kinh tế mới

2. Các câu được LK

– Bản chất trời phú ấy (2) – (1): phép đồng nghĩa

– Nhưng (3), (2): phép nối

– ấy là (4), (5): phép lặp

– Lỗ hổng (4), (5): phép lặp

– Thông minh (5), (1): phép lặp

Hoạt động 4: Vận dụng:

* Mục tiêu: HS biết vận dụng kiến thức đã học áp dụng vào làm các bài tập cũng như khi viết văn, hay trong lời ăn tiếng nói hàng ngày.

* Nhiệm vụ: HS vận dụng kiến thức đã học về liên kết câu và liên kết đoạn văn để trả lời câu hỏi của GV.

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân

* Sản phẩm: Câu trả lời của HS

* Cách tiến hành:

     1. Gv chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

? Tại sao phải liên kết câu, liên kết đoạn văn?

?Liên kết về nội dung và liên kết về hình thức là như thế nào?

     – 3 HS trả lời.

      2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ.

           + Nghe yêu cầu.

           + Trình bày cá nhân.

      – GV chốt:

– Các câu có LK => mới có đ/v hoàn chỉnh

– Các đ/v liên kết => mới có văn bản hoàn chỉnh

* Các loại LK

– LK nội dung: Là quan hệ đềtài và lôgic

+ Các câu trong đ/v tập chung làm rõ chủ đề

+ Dấu hiệu nhận biết là trình tự sắp xếp hợp lý các câu

– LK hình thức: Là cách sử dụng những từ ngữ cụ thể có tác dụng nối câu với câu, đoạn với đoạn.

Dấu hiệu: là phép  lặp từ ngữ, phép nối, phép thế,các từ ngữ đồng nghĩa, gần nghĩa, trái nghĩa, đại từ …

Hoạt động 5: Tìm tòi, mở rộng:

* Mục tiêu: HS mở rộng vốn kiến thức đã học

* Nhiệm vụ: Về nhà tìm hiểu, liên hệ

* Phương thức hoạt động: cá nhân

* Yêu cầu sản phẩm: câu trả lời của HS vào trong vở.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:   

? Viết một đoạn văn khoảng 6 câu nói về chủ đề học tập, trong đó có sử dụng phếp nối, phép thế và dùng từ trái nghĩa để liên kết câu (chỉ rõ).

   2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:

   + Về nhà suy nghĩ trả lời.

   +  Nắm nd bài.

    + Chuẩn bị “ Luyện tập liên kết”

I. Khái niệm liên kết

1. Ví dụ:

2. Nhận xét:

-Về nội dung:

+ các câu trong một đoạn văn, các đoạn văn trong một văn bản phải cùng hướng đến chủ đề chung của đoạn văn hay văn bản.

+ Các câu, các đoạn phải đc sắp xếp theo một trình tự hợp lí, lôgic.

-Về hình thức:

Liên kết bằng phép lặp từ ngữ, phép thế, phép nối, dùng từ cùng trường liên tưởng, từ đồng nghiã- trái nghĩa,….

3. Ghi nhớ: sgk/43

Tên hoạt động

Phương pháp thực hiện

Kĩ thuật dạy học

A. Hoạt động khởi động

Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề.

– Kĩ thuật đặt câu hỏi

B. Hoạt động hình thành kiến thức

– Dạy học theo nhóm

– Dạy học nêu vấn đề và giải quyết vấn đề.

– Thuyết trình, vấn đáp.

– Kĩ thuật đặt câu hỏi

– Kĩ thuật học tập hợp tác

C. Hoạt động luyện tập

Đàm thoại, thảo luận nhóm( Nhóm lớn, nhóm cặp đôi)

Kĩ thuật khăn phủ bàn, chia nhóm, kĩ thuật đặt câu hỏi.

D. Hoạt động vận dụng

– Đàm thoại, dạy học nêu vấn đề và giải quyết vấn đề.

– Kĩ thuật đặt câu hỏi

E. Hoạt động tìm tòi, mở rộng

– Dạy học nêu vấn đề và giải quyết vấn đề

– Kĩ thuật đặt câu hỏi

HĐ của thầy và trò

ND(ghi bảng)

HĐ 1: Khởi động

*Mục tiêu:

– Tạo tâm thế hứng thú cho HS

* Nhiệm vụ: HS lắng nghe câu hỏi và thực hiện yêu cầu của GV

* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân, HĐ cả lớp.

* Yêu cầu sản phẩm: HS suy nghĩ trả lời

* Cách thức tiến hành:

– GV chuyển giao nhiêm vụ:

?GV đưa đoạn văn và yêu cầu HS xác định các phép liên kết trong đoạn văn?

HĐ 2: Hình thành kiến thức

* Mục tiêu: Giúp HS nhớ lại các phép liên kết câu, liên kết đoạn văn.

* Nhiệm vụ: HS học bài ở nhà.

* Phương thức thực hiện: Cá nhân trình bày,

* Yêu cầu sản phẩm:Câu trả lời của HS.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ:

? Thế nào là liên kết câu và liên kết đoạn văn?

-Các đoạn văn trong một văn bản cũng như các câu văn trong một văn bản phải liên kết chặt chẽ với nhau về nội dung và hình thức.

? Tại sao phải liên kết đoạn văn?

-Các câu liên kết với nhau mới tạo ra một đoạn văn hoàn chỉnh về nội dung và hình thức, nếu không cũng chỉ là một chuỗi câu hỗn hợp không thông báo được nội dung trọn vẹn.

– Các đoạn văn đó liên kết với nhau mới có một văn bản hoàn chỉnh, nếu không cũng chỉ là tập hợp các đoạn văn hỗn độn.

HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ: Cá nhân trả lời.

? Chú ý vào cả hai ví dụ sau:

• Mùa thu đã về. Nắng thu vàng óng trải dài trên những con đường làng. Gió thu nhè nhẹ thoang thoảng mùi hương cốm…
• Các bạn học sinh đang đến trường.Cây đa cổ thụ đầu làng bốn mùa xanh tốt. Không hiểu sao cá chết trắng cả ao. Con cò bỗng ngẩng lên ngơ ngác.

? Trong 2 ví dụ trên nội dung nào được coi là đoạn văn, ví dụ nào không được coi là đoạn văn?

• Ví dụ 1: là đoạn văn hoàn chỉnh, vì:

+ Chủ đề nói về mùa thu với những đặc điểm của nó.

+ Hình thức: lặp từ thu trong câu 2, 3.

• Ví dụ 2: Không phải là đoạn văn mà là một chuỗi câu hỗn độn không thông báo vấn đề hoàn chỉnh, mỗi câu nói về một vấn đề không liên quan đến nhau. Về hình thức…

GV: Nếu tách riêng từng câu thì mỗi câu đều đúng ngữ pháp, có nghĩa. Nhưng đứng cạnh nhau thì chúng lại trở nên hỗn độn.

HĐ 3: Luyên tập:

* Mục tiêu: Giúp HS nhớ lại các phép liên kết câu, liên kết đoạn văn.

* Nhiệm vụ: HS học bài ở nhà.

* Phương thức thực hiện: Cá nhân trình bày,

* Yêu cầu sản phẩm:Câu trả lời của HS.

* Cách tiến hành:

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

? Đọc và nêu yêu cầu bài tập?

• Chỉ ra phép liên kết câu và liên kết đoạn trong từng trường hợp .

? Muốn thực hiện được yêu cầu này ta phải làm gì?

– Về hình thức: Các câu, các đoạn liên kết với nhau nhờ từ ngữ nào qua phép liên kết nào?

? Căn cứ vào đó em hãy thực hiện yêu cầu bài tập?

1. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ

? Học sinh đọc  và nêu yêu cầu bài tập?

? Cho học sinh thảo luận và thực hiện yêu cầu bài tập.

Gợi ý:

• Các cặp từ trái nghĩa:

Thời gianvật lí                   Thời gian tâm lí

Vô hình                                  hữu hình.

Giá lạnh                                 nóng bỏng

Thẳng tắp                               hình tròn

đều đặn                       lúc nhanh lúc chậm.

 Đọc bài tập 3? Yêu cầu bài tập?

• Chỉ ra lỗi về liên kết nội dung của đoạn văn?

? Cho biết nội dung thông báo của đoạn văn?

• Không nêu được vì mỗi câu nói đến một đối tượng khác nhau.

? Vậy muốn cho các câu tập trung làm rõ chủ đề ta phải làm bằng cách nào?

• Thêm một số từ ngữ hoặc câu để thiết lập liên kết chủ đề giữa các câu.

? Căn cứ vào đó em hãy thực hiện?

1. Cắm đi một hình trong đêm. Trận địa pháo đại đội 2 của anh ở phía bãi bồi bên một dòng sông. Anh chợt nhớ hồi đầu mùa lạc hai bố con anh cùng viết đơn xin ra mặt trận. Bây giờ, mùa thua hoạch lạc đã vào chặng cuối.
2. Thêm trạng ngữ chỉ thời gian vào đầu câu 2 để làm rõ mối quan hệ thời gian giữa các sự kiện.

.. suốt hai năm anh ốm nặng, chị làm quần quật…

Bài tập 4: Gợi ý về nhà:

1. Dùng từ không thống nhất: nó- chúng.
2. Dùng từ không cùng nghĩa như trên: văn phòng- hội trường.

* HĐ vận dụng.

 Mục tiêu: HS biết vận dụng kiến thức đã học áp dụng vào cuộc sống thực tiễn.

      Nhiệm vụ: HS biết vận dụng kiến thức đã học về phép liên kết câu, liên kết đoạn văn để làm bài tập.

      Phương thức thực hiện: Cá nhân trình bày,

     Yêu cầu sản phẩm:Câu trả lời của HS.

      Cách tiến hành

1. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

?Viết một đoạn văn có sử dụng phép liên kết câu.

1. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ

 HĐ tìm tòi, mở rộng.

 Mục tiêu: HS mở rộng vốn kiến thức đã học.

      Nhiệm vụ: Về nhà tìm hiểu, liên hệ

      Phương thức thực hiện: Cá nhân trình bày,

     Yêu cầu sản phẩm:Câu trả lời của HS vào vở

      Cách tiến hành

    GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:

   ? Tìm phép liên kết câu trong trong một số đoạn văn, đoạn thơ đã học.

1. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ

Đọc yêu cầu

Về nhà suy nghĩ trả lời.

I- Lý thuyết

1. Liên kết nội dung

2. Liên kết hình thức.

II. Luyện tập

ập

Bài tập 1/49.

a) Liên kết câu: Câu 1, 2 ở đoạn 1 liên kết bằng phép lặp: “trường học”

– Đoạn 1 và 2 được liên kết bằng phép thế.

b) Liên kết câu: bằng phép lặp:"văn nghệ”. Liên kết đoạn bằng phép phép lặp: sự sống, văn nghệ.

1. Liên kết phép lặp: Thời gian, con người.
2. Liên kết trái nghĩa: yếu đuối- mạnh mẽ, hiền lành- ác.

Bài tập 2

Bài tập 3.

Bài tập 4