Giáo án bài Mạch lạc trong văn bản soạn theo 5 bước

Kéo xuống để xem hoặc tải về! Tải file Ngày soạn: Ngày dạy: TUẦN 2 Tiết 8         MẠCH LẠC TRONG VĂN BẢN MỤC TIÊU: Kiến thức: Nhận diện và biết bước đầu hiểu được về …

Kéo xuống để xem hoặc tải về!

Ngày soạn:

Ngày dạy:

TUẦN 2 Tiết 8         MẠCH LẠC TRONG VĂN BẢN

  1. MỤC TIÊU:
    1. Kiến thức:
      • Nhận diện và biết bước đầu hiểu được về mạch lạc trong văn bản và sự cần thiết phải làm cho văn bản có mạch lạc, không đứt đoạn hoặc quẩn quanh.
      • Biết chú ý đến sự mạch lạc trong các bài tập làm văn

2.Kĩ năng:

  • Biết xây dựng được bố cục khi viết VB; tập viết văn có mạch lạc

3.Thái độ:

  • Có được ý thức vận dựng những kiến thức đã học về mạch lạc trong văn bản trong khi làm bài

4.Năng lực và phẩm chất:

+ Phẩm chất: Yêu gia đình, yêu quê hương, sống tự chủ, tự lập.

+ Năng lực: Tự học, sử dụng ngôn ngữ, giao tiếp, hợp tác

II.CHUẨN BỊ:

1:GV: tài liệu tham khảo.

2: HS: – Đọc nhiều lần vb và soạn kĩ bài học.

III.TIẾN TRÌNH TIẾT HỌC

  1. – Ổn định tổ chức.

– Kiểm tra bài cũ

-Thế nào là bố cục trong văn bản? Bố cục thường gặp của một văn bản là như thế nào?

2.Tổ chức các hoạt động dạy học

2.1.Khởi động:

Cho hs gọi HS kể lại chuyện cười” Có đầu, có cuối… HS nêu ý nghĩa truyện, GV giới thiệu vào bài

2.2Các hoạt động hình thành kiến thức.

Hoạt động của GV và HS

Nội dung cần đạt

HĐ 1: Mạch lạc và những yêu cầu về mạch lạc trong văn bản

PP: Vấn đáp, giải quyết vấn đề KT: giao nv, động não

NL: Tự học, sử dụng NN PC: tự tin…

HT: HĐCN, cặp đôi, cả lớp

 

– HS đọc vd

? Em hãy tìm hiểu nghĩa của từ mạch lạc trong đông y

? Vậy mạch lạc trong văn bản có những tính chất gì?

? Có người cho rằng: Trong văn bản, mạch lạc là sự tiếp nối của các câu, các ý theo một trình tự hợp lí. Em có tán thành ý kiến đó không? Vì sao?

  • Hs trình bày ý kiến và nêu lí do.

? Vậy ngoài yêu cầu về bố cục, trong một văn bản còn có yêu cầu gì khác?

  • GVNX -> Ghi nhớ ý 1

I. Mạch lạc và những yêu cầu về mạch lạc trong văn bản

 

 

 

 

 

 

1. Mạch lạc trong văn bản

* Xét ví dụ

 

Mạch lạc trong văn bản có những tính chất

  • Trôi chảy thành dòng, thành mạch
  • Tuần tự đi qua khắp các phần, các đoạn trong văn bản.
  • Thông suốt, liên tục không đứt đoạn

 

 

* Ghi nhớ ý 1 SGK/32

 

 

  • HS Nhớ lại nd văn bản "Cuộc chia ta của những con búp bê"?

? Em hãy xác định chủ đề của văn bản "Cuộc chia ta của những con búp bê"?

  • HS trao đổi cặp đôi nx:

? Các sự việc: mẹ bắt 2 con phải chia đồ chơi, hai anh em Thành, Thủy rất thương nhau; chuyện về 2 con búp bê, Thành đưa em đến lớp chào cô giáo và các bạn; hai anh em chia tay nhau, Thủy để lại cả 2 con búp bê cho Thành… có xoay quanh chủ để của truyện không?

  • GV: Các sự việc đều xoay quanh chủ đề câu chuyện -> chủ đề xuyên suốt vào các chi tiết, sự việc trong chuyện

? Hai anh em Thành và Thủy đóng vai trò gì trong truyện?

 

 

? Các từ ngữ: chia tay, chia đồ chơi, chia ra, chia rẽ, xa nhau, khóc… cứ lặp đi lặp lại trong bài có tác dụng liên kết các sự việc trong văn bản thành một thể thống nhất không? Đó có thể xem là mạch lạc của văn bản không?

? Các phần các đoạn, các câu trong văn bản phải như thế nào để tạo thành một văn bản có tính mạch lạc?

? Các đoạn trong văn bản " Cuộc chia tay của những con búp bê" được nối với nhau theo những mối liên hệ nào?

 

 

?Những mối liên hệ giữa các đoạn ấy có tự nhiên và hợp lí không?

? Vậy các phần, các đoạn, các câu trong văn bản phải được sắp xếp như thế nào để văn bản có tính mạch lạc?

? Nêu các điều kiện để 1 văn bản có tính mạch lạc?

2. Các điều kiện để một văn bản có tính mạch lạc

* Xét VD

 

a) Chủ đề: Cuộc chia tay đau đớn của hai anh em bất hạnh do sự thiếu trách nhiệm của bố mẹ.

  • Các sự việc đều xoay quanh chủ đề câu chuyện

 

 

 

 

 

 

 

  • Thành và Thủy : nhân vật chính trong truyện, đóng vai trò chủ yếu trong việc thể hiện chủ đề của văn bản.
  1. Các từ ngữ góp phần liên kết các sự việc trong văn bản -> mạch lạc trong văn bản

 

 

 

=> Các phần, các đoạn, các câu trong văn bản đều nói về một đề tài, biểu hiện một chủ đề chung xuyên suốt.

  1. Theo các mối liện hệ:
  • Liên hệ thời gian
  • Liên hệ tâm lí ( nhớ lại)
  • Liên hệ không gian
  • Liên hệ ý nghĩa

-> Những mối liên hệ đó tự nhiên và hợp lí

=> Các phần, các đoạn, các câu trong văn bản phải được sắp xếp theo một trình tự rõ ràng, hợp lí

* Ghi nhớ ý 2 SGK/32

  1. Hoạt động luyện tập

Hoạt động của gv và hs

Nội dung cần đạt

PP: Vấn đáp,HĐ nhóm, thực hành lt KT: giao nv, động não, trình bày 1 phút NL: Tự học, sử dụng NN, hợp tác

PC: tự tin…

HT: HĐCN, cặp đôi, nhóm, cả lớp

– Hs đọc và xác định y/c của bài tập

Cho hs thảo luận nhóm

+ Nhóm 1,2,3: phần b1

+ Nhóm 4,5,6: phần b2

 

  • Gọi đại diện trình bày, nhận xét
  • Gv nhận xét chung

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  • Hs đọc và xác định y/c của bài tập
  • Hs làm việc cá nhân, trả lời

 

 

 

1. Bài tập 1 b (1):

  • Chủ đề: Lao động là vàng

+ Mở bài: 2 câu đầu nêu chủ đề

+ Thân bài: Phú nông gần đất xa trời… bội thu: là "kho vàng chôn dưới đất" và " kho vàng do sức lao động của con người làm nên: lúa tốt"

+ Kết bài: 4 câu cuối: Nhấn mạnh chủ đề thêm một lần nữa để khắc sâu

=> Văn bản có tính mạch lạc chủ đề xuyên suốt bài thơ, các phần liền mạch với nhau

b (2): ý chủ đạo xuyên suốt toàn đoạn văn của Tô Hoài là: sắc vàng trù phú, đầm ấm của làng quê vào mùa đông, giữa ngày mùa. ý tứ đấy đã được dẫn dắt theo một "dòng chảy" hợp lí, phù hợp với nhận thức cảu người đọc. Câu đầu giới thiệu bao quát về sắc vàng trong thời gian ( mùa đông, giữa ngày mùa) và không gian ( làng quê). Sau đó tác giả nêu lên những biểu hiện của sắc vàng trong không gian và thời gian đó. Hai câu cuối là nhận xét, cảm xúc về màu vàng. Một trình tự với 3 phần nhất quán và rõ ràng như thế đã làm cho mạch văn thông suốt và bố cục của đoạn văn trở nên mạch lạc.

2. Bài tập 2

  • Không thuật lại tỉ mỉ nguyên nhân dẫn đến việc chia tay của 2 người lớn không làm cho tác phẩm thiếu mạch lạc. Vì ý chủ đạo

 

– Gv nhân xét

của câu chuyện xoay quanh cuộc chia tay của 2 đứa trẻ và 2 con búp bê.

  1. Hoạt động vận dụng:

– Chỉ ra tính mạch lạc trong một văn bản mà em thích.

5.Hoạt động tìm tòi mở rộng

– Tìm đọc tài liệu về mạch lạc trong văn bản

Ôn luyện những kiến thức đã học; Làm bài tập 1 câu a SGK/ 32

– Chuẩn bị bài mới: Những câu hát về tình cảm gia đình

+ Đọc kĩ văn bản, tìm hiểu chung về khái niệm ca dao- dân ca

+ Trả lời các câu hỏi trong sgk

GIÁO ÁN CHUẨN KIẾN THỨC MẪU 2 CỘT

Ngày soạn:

Ngày dậy:

Tiết 8                              MẠCH  LẠC  TRONG  VĂN  BẢN

1.MỤC TIÊU.

            Giúp HS

a. Kiến thức :

            – Có những hiểu biết bước đầu về mạch lạc trong VB và sự cần thiết phải làm cho VB có mạch lạc, không đứt đoạn hoặc quẩn quanh.

            – Chú ý đến sự mạch lạc trong các bài TLV.

b. Kỹ năng :

            – Rèn kĩ năng viết văn mạch lạc.

c. Thái độ :

            – Giáo dục ý thức tự giác học tập, rèn cách viết văn cho HS.

2. CHUẨN BỊ:

              a.GV: SGK – SGV – VBT – giáo án – bảng phụ.

              b.HS: SGK – VBT – chuẩn bị bài.

3. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC:

            Phương pháp gợi mở, phương pháp nêu vấn đề.

4. TIẾN TRÌNH:

            4.1. Ổn định tổ chức:GV kiểm diện

            4.2. Kiểm tra bài cũ:

            GV treo bảng phụ

            5Phần MB có vai trò như thế nào trong 1 VB? (2đ)

            A. Giới thiệu sự vật – sự việc – nhân vật.

            B. Giớithiệu các nội dung củaVB

            C. Nêu diễn biến của sự việc – nhân vật.

            D. Nêu kết quả của sự việc – câu chuyện.

            5Làm BT3 VBT? (8đ)

            HS đáp ứng yêu cầu của GV.

            GV nhận xét, ghi điểm.

            4.3. Giảng bài mới:

                Ơ lớp 6 các em đã được giới thiệu về 6 kiểu VB với những phương pháp biểu đạt tương ứng. Ta thấy dù là kiểu VB nào nó cũng đòi hỏi phải có 1 bố cục chặt chẽ, rành mạch và hợp lí. Ngoài bố cục ra, thì VB cũng cần phải mạch lạc để người đọc người nghe thấy dễ hiểu và hứng thú. Tiết học hôm nay cô sẽ hướng dẫn các em tìm hiểu mạch lạc trong VB.

Hoạt động của GV và HS

Nội dung bài học

HOẠT ĐỘNG 1: MẠCH LẠC VÀ NHỮNG YÊU CẦU VỀ MẠCH  LẠC TRONG VB.           Gọi HS đọc phần 1.a SGK/31

                5Hãy xác định mạch lạc trong VB có những tính  chất gì?

             HS trả lời, GV nhận xét, chốt ý.

5Mạch lạc là sự tiếp nối của các câu các ý theo một trình tự hợp lí đúng hay sai? Vì sao?

                – Đúng vì các câu, các ý thống nhất xoay quanh một ý chung. 

                                                                                Gọi HS đọc phần 2.a SGK/31

                5Hãy cho biết toàn bộ sự việc trong VB xoay quanh sự việc chính nào? “Sự chia tay” và “những con búp bê” đóng vai trò gì trong truyện? Hai anh em Thành– Thuỷ có vai trò gì trong truyện?

                – Cuôc chia tay giữa Thành và Thuỷ. Sự chia tay và những con búp bê là sự kiện chính .

– Thành – Thuỷ là nhân vật chính.

                5Các từ ngữ: chia tay, chia đồ chơi… có phải là chủ đề liên kết các sự việc nêu trên thành một the thống nhất không? Đó có thể là mạch lạc trong VB không?

                – Các sự việc liên kết xoay quanh 1 chủ đề thống nhất à Mạch lạc trong VB.

                Gọi HS đọc phần 2.c SGK/32

                5Các đoạn trong VB được nối với nhau theo liên hệ nào? Mối liên hệ có tự nhiên hợp lí không?     

                – Mối liên hệ thời gian à Hợp lí.

                5Thế nào là một VB mạch lạc?

                -HS trả lời, GV chốt ý

                -Gọi HS đọc ghi nhớ SGK                                                  

                HOẠT ĐỘNG 2: LUYỆN TẬP.   

            5Gọi HS đọc BT1, 2.                                           GV hướng dẫn HS làm

                HS thảo luận nhóm, trình bày.

                GV nhận xét, sửa sai.         

I. MẠCH LẠC VÀ NHỮNG YÊU CẦU VỀ MẠCH LẠC TRONG VB:
1. Mạch lạc trong VB:

 

 

– Tuần tự đi qua các phần, các đoạn trong VB.

– Thông suốt, liên tục không đứt đoạn.

 

 

 

 

2. Các điều kiện để 1 VB có tính mạch lạc:

 Ví dụ :Sgk.

a- Các phần, các đoạn trong VB nói về 1 đề tài.

 

 

 

 

 

 

 

b- Các phần, các đoạn trong VB xoay quanh 1 chủ đề thống nhất.

 

 

 

 

c- Các phần, các đoạn VB tiếp nối theo 1 trình tự rõ ràng, hợp lí.
 

 

 

 

* Ghi nhớ: SGK/32

 

II. LUYỆN TẬP:

Bài tập 1:

a/-Ý chủ đạo:ca ngợi lòng yêu thương và sự hi sinhcủa mẹ đối với con.

– Nội dung chính:

  +Bố đau lòng vì con thiếu lễ độ với mẹ.

  +Bố nói về mẹ.

  +Bố yêu cầu con phải xin lỗi mẹ một cách thành khẩn.

b/Lão nông và các con.

-Chủ đề: ca ngợi lao động.

– Nội dung: 3 phần.

+MB:Lời khuyên cần cù lao động.

+TB:Lão nông để lại kho tàng cho các con.

+KB:Cách lao động rất khôn ngoan của ông bố.

4.4 Củng cố và luyện tập:

            GV treo bảng phụ

            5Dòng nào sau đây không phù hợp khi so sánh với yếu tố mạch lạc trong 1 VB?

            A. Mạch máu trong 1 cơ thể sống.

            B. Mạch giao thông trên đường phố.

            C. Trang giấy trong một quyển vở.

            D. Dòng nhựa sống trong một cái cây.

4.5. Hướng dẫn HS tự học ở nhà:

               -Học nội dung  bài           

                   -Soạn bài “Quá trình tạo lập VB”

                  Trả lời câu hỏi SGK

                      + Các bước tạo lập văn bản.

                       + Bài tập 1, 2 VBT

 

Leave a Comment