Hoạt động nhóm 5p

?Đọc 2 VD trong sgk và trả lời các câu hỏi

?Lấy VD về việc rút gọn câu trong thực tế?

? Qua 2 VD trên, em hãy cho biết khi rút gọn câu cần lưu ý điều gì?

Đại diện 1 nhóm trình bày, các nhóm khác bổ sung, gv nhận xét và chốt kiến thức

Hs đọc ghi nhớ

VD1:

1. Thiếu thành phần chủ ngữ

1. Không nên rút gọn như vậy. Vì rút gọn như vậy sẽ làm cho câu trở nên khó hiểu. Văn cảnh không cho phép không phục chủ ngữ một cách dễ dàng

VD2:

a. Câu trả lời không được lễ phép

b. Thêm ạ: (Mẹ ơi, hôm nay con được 1 điểm 10 ạ!)

2. Ghi nhớ: SGK/ 16

3. Hoạt động luyện tập

HĐ3. Luyện tập

• PP: Dạy học theo nhóm

-KT:Thảo luận nhóm, tự học, hợp tác…

• Năng lực : tự học , tự giải quyết vấn đề, tự đánh giá .tự nhận thức, hợp tác

…

Hoạt động nhóm 5p

Đọc thông tin bài 1 trong sgk và hiểu biết của em hãy trả lời các câu hỏi sgk

III. Luyện tập

Bài 1: – Câu b rút gọn chủ ngữ

( Chúng ta) ăn quả nhớ kẻ trồng cây)

–    Câu c rút gọn chủ ngữ

( Người, ai) nuôi lợn ăn cơm nằm, (người, ai) nuôi tằm ăn cơm đứng

– Câu d rút gọn nòng cốt câu ( C- V)

( Chúng ta nên nhớ rằng) tấc đất, tấc vàng

=> Làm cho câu trở nên gọn hơn, ngụ ý những hành động, đặc điểm nói trong câu là của chung mọi người.

Bài 2:

1. ( Tôi) bước tới……..

( Thấy) cỏ cây chen đá…….

( thấy) lom khom ( thấy) lác đác

( Tôi như) con quốc quốc ( Tôi như) cái gia gia….

( Tôi) dừng chân

( Tôi cảm thấy chỉ có) một mảnh tình …

1. ( người ta) đồn rằng ( Vua) ban khen…….

Đại diện các nhóm trình bày, nhóm khác nx,bổ sung, gv hoàn chỉnh kiến thức

Hoạt động cặp đôi 2p

Đọc văn bản trong sgk hãy trả lời các câu hỏi .

Đại diện 1 cặp trình bày, các cặp khác bổ sung, gv nhận xét và chốt kiến thức

Hoạt động cá nhân 2p Bài 3

( Quan tướng) đánh giặc …………

( Quan tướng) trở về …….

Bài 3.

Cậu bé và người khách trong câu chuyện hiểu lầm nhau vì cậu bé khi trả lời người khách đó dùng 3 câu rút gọn khiến người khách hiểu sai nghĩa.

=> Phải cẩn thận khi dùng câu rút gọn, vì dùng câu rút gọn không đúng có thể gây sự hiểu lầm.

Hoạt động của thầy-trò

Nội dung kiến thức

-Hs đọc vd (Bảng phụ).

-C.tạo của 2 câu ở vd₁ có gì khác nhau?

(Câu b có thêm từ chúng ta).

-Từ chúng ta đóng vai trò gì trong câu?(làm CN)

-Như vậy 2 câu này khác nhau ở chỗ nào ? (Câu a vắng CN, câu b có CN).

-Tìm những từ ngữ có thể làm CN trong câu a ? (Chúng ta, chúng em, người ta, người VN).

-Theo em, vì sao CN trong câu a được lược bỏ ? Lược bỏ CN nhằm làm cho câu gọn hơn, nhưng vẫn có thể hiểu được).

-Hs đọc ví dụ.

-Trong n câu in đậm dưới đây, thành phần nào của câu được lược bỏ ? Vì sao ?

-Thêm n từ ngữ thích hợp vào các câu in đậm để chúng được đầy đủ nghĩa ?

-Tại sao có thể lược như vậy ? (Làm cho câu gọn hơn, nhưng vẫn đảm bảo lượng thông tin truyền đạt).

-Thế nào là câu rút gọn ? (Câu rút gọn: là câu đã được lược bỏ 1 số thành phần của câu, nhưng người đọc, người nghe vẫn hiểu).

-Rút gọn câu để nhằm mục đích gì ? (làm cho câu gọn hơn, thông tin nhanh, tránh lặp từ ).

-Hs đọc ghi nhớ₁.

-Hs đọc ví dụ (bảng phụ).

-Những câu in đậm thiếu thành phần nào ? (thiếu CN).

-Có nên rút gọn câu như vậy không ? Vì sao ? (Không nên rút gọn như vậy, vì rút gọn như vậy sẽ làm cho câu khó hiểu ).

-Hs đọc ví dụ.

-Em có nhận xét gì về câu trả lời của người con ? (Câu trả lời của người con chưa được lễ phép)

-Ta cần thêm những từ ngữ nào vào câu rút gọn dưới đây để thể hiện thái độ lễ phép ? (ạ, mẹ ạ).

-Khi rút gọn câu cần chú ý gì ?

-Hs đọc ghi nhớ₂.

-Trong các câu tục ngữ sau, câu nào là câu rút gọn ?

-Những thành phần nào của câu được rút gọn ? Rút gọn như vậy để làm gì ?

-Em hãy thêm CN vào 2 câu tục ngữ trên ? (Câu b: chúng ta, câu c: người).

-Hs thảo luận theo 2 dãy, mỗi dãy 1 phần.

-Hãy tìm câu rút gọn trong các ví dụ dưới đây ?

-Khôi phục n thành phần câu rút gọn ?

-Cho biết vì sao trong thơ, ca dao thường có nhiều câu rút gọn như vậy ?

I-Thế nào là rút gọn câu:

*Ví dụ₁:

a-Học ăn, học nói, học gói, học mở.

b-Chúng ta học ăn, học nói, học gói, học mở

*Ví dụ₂:

a, Hai ba người đuổi theo nó. Rồi ba bốn người, sáu bảy người. ->lược CN.

->Rồi ba bốn người, sáu bảy người / đuổi theo nó.

b, -Bao giừ cậu đi Hà Nội ?

    -Ngày mai. ->lược cả CN và VN.

->Ngày mai, tớ / đi Hà Nội.

*Ghi nhớ: sgk (15 ).

II-Cách dùng câu rút gọn:

*Ví dụ:

1, Sáng chủ nhật, trong em tổ chức cắm trại. Sân trong thật đông vui. Chạy loăng quăng. Nhảy dây. Chơi kéo co.

->Thiếu CN – làm cho câu khó hiểu.

2, -Mẹ ơi, hôm nay con được điểm 10.

    -Con ngoan quá ! Bài nào được điểm 10 thế ?

    -Bài kiểm tra toán.

*Ghi nhớ₂: sgk (16 ).

II-Luyện tập:

1-Bài 1 (16 ):

b-Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.

c-Nuôi lợn ăn cơm nằm, nuôi tằm ăn cơm đứng.

->Rút gọn CN – Làm cho câu ngắn gọn, thông tin nhanh.

2-Bài 2 (16 ):

a-Tôi bước tới…

  Tôi thấy cỏ cây…lom khom…lác đác…

  Tôi như con quốc… con gia gia…

  Tôi dừng chân…

  Tôi cảm thấy chỉ có một mảnh…

->Những câu trên thiếu CN, câu cuối thiếu cả CN và VN chỉ có thành phần phụ ngữ.

b-Thiếu CN (trừ câu 7 là đủ CV , VN ).

-Người ta đồn rằng… Quan tướng cưỡi ngựa… Người ta ban khen… Người ta ban cho… Quan tướng đánh giặc… Quan tướng xông vào… Quan tướng trở về gọi mẹ…

->Làm cho câu thơ ngắn gọn, xúc tích, tăng sức biểu cảm.