Giáo án bài Thời bắc thuộc và cuộc đấu tranh giành độc lập theo cv 5512 phát triển năng lực

Kéo xuống để xem hoặc tải về! Tải file 15 Thời bắc thuộc và cuộc đấu tranh giành độc lập   I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Kiến thức Tích hợp, cấu trúc những nội …

Kéo xuống để xem hoặc tải về!

15 Thời bắc thuộc và cuộc đấu tranh giành độc lập

 

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức Tích hợp, cấu trúc những nội dung còn lại của 2 bài, Bài 15 và Bài 16 thành một chủ đề.

(Trong đó các mục của bài 15 và 16 gồm Mục I. 2. Những chuyển biến về kinh tế, văn hóa và xã hội.

Mục II. 1.Khái quát phong trào đấu tranh từ thế kỉ I đến đầu thế kỉ X: Khuyến khích học sinh tự đọc)

Giúp HS nắm được những nội dung cơ bản chính sách đô hộ của các triều đại phong kiến phương Bắc ở nước ta và những chuyển biến kinh tế, văn hóa, xã hội nước ta trong thời Bắc thuộc.Những phong trào đấu tranh tiêu biểu.

2. Năng lực

– Năng lực chung: Tự học, giải quyết vấn đề, sử dụng ngôn ngữ, sáng tạo.

– Năng lực chuyên biệt: Năng lực tái hiện sự kiện lịch sử các cuộc đấu tranh của nhân dân một số nước Đông nam Á.  Năng lực so sánh, phân tích, nhận xét, rút ra mối quan hệ giữa  lịch sử thế giới với lịch sử dân tộc.

3. Phẩm chất.

Yêu nước, nhân ái,  trung thực, trách nhiệm trước các vấn đề lịch sử.

Giáo dục cho học sinh tinh thần đấu tranh bền bỉ chống đồng hóa giành độc lập dân tộc của nhân dân ta.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Chuẩn bị của giáo viên

– SGK, SGV và các tư liệu có liên quan.

– Lược đồ SGK.

– Tài liệu minh họa khác.

2. Chuẩn bị của học sinh

– Học bài cũ.

– Tìm hiểu về thời Bắc thuộc và các cuộc đấu tranh giành độc lập.

III. TIẾN TRÌNH DẠY –  HỌC

* Ổn định tổ chức lớp

1. HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU

a. Mục tiêu:

Với việc HS xem một đoạn phim về câu chuyện Mị Châu – Trọng Thủy và đọc đoạn thơ của Tố Hữu, các em có thể hình dung lại câu chuyện về sự kết thúc sự tồn tại của nhà nước Âu Lạc, đưa lịch sử chuyển sang một thời kì mới – thời Bắc thuộc. Tuy nhiên, các em chưa thể biết đầy đủ và chi tiết về chế độ cai trị của chính quyền phong kiến phương Bắc cũng như tác động của nó đối với kinh tế, văn hóa xã hội nước ta. Từ đó kích thích sự tò mò, lòng khát khao mong muốn tìm hiểu những điều chưa biết ở hoạt động hình thành kiến thức mới của bài học.

b. Nội dung:

  – GV giao nhiệm vụ cho HS, từ đoạn phim và đoạn thơ sau

“Tôi kể ngày xưa chuyện Mị Châu

Trái tim lầm lỡ để trên đầu

Nỏ thần vô ý trao tay giặc

Nên nỗi cơ đồ đắm biển sâu…”

+ Nêu sự kiện lịch sử đã diễn ra?

+ Hãy nêu những hiểu biết của em về Thời Bắc thuộc ở Việt Nam?

c. Sản phẩm:

Mỗi HS có thể trình bày sản phẩm với các mức độ khác nhau, GV lựa chọn 01 sản phẩm nào đó của HS để làm tình huống kết nối vào bài mới.

          d. Cách thức thực hiện

Hoạt động giáo viên        Hoạt động học sinh

– Chuyển giao nhiệm vụ

Giáo viênsử dụng phương pháp hợp tác, kĩ thuật chia sẻ nhóm đôi.

– Kết luận, nhận định: Gv nhận xét, đánh giá về thái độ, quá trình làm việc, kết quả hoạt động và chốt kiến thức.

GV lựa chọn 01 sản phẩm nào đó của HS để làm tình huống kết nối vào bài mới. -Thực hiện nhiệm vụ:

Các nhóm nghiên cứu SGK, tài liệu kết hợp vốn hiểu biết của mình trao đổi nhóm, viết ra giấy, nhóm trưởng tập hợp sản phẩm để trình bày

– Báo cáo , thảo luận

Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

2. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1.  Chế độ cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc

a. Mục tiêu:

                Học sinh nắm được những nét chính về chính sách cai trị của chính quyền phong kiến phương Bắc

b.Nội dung:

– GV giao nhiệm vụ cho học sinh: Hãy đọc thông tin SGK trang 80, 81 và quan sát hình ảnh cho biết:

+ Chính quyền phong kiến phương Bắc tổ chức bộ máy cai trị như thế nào?

+ Các triều đại phong kiến phương Bắc chia Âu Lạc cũ thành quận, huyện nhằm mục đích gì?

+ Em có nhận xét gì về chính sách bóc lột của chính quyền đô hộ?

– HS hoạt động cá nhân sau đó trao đổi đàm thoại ở các cặp đôi để tìm hiểu.

– Trong quá trình HS làm việc, GV chú ý đến các các HS để có thể gợi ý hoặc trợ giúp HS khi các em gặp khó khăn.

c. Sản phẩm:

– Các triều đại phong kiến phương Bắc từ nhà Triệu, Hán, Tùy, Đường đều chia nước ta thành các quận, huyện cử quan lại cai trị đến cấp huyện.

– Mục đích của phong kiến phương Bắc là sáp nhập đất nước Âu Lạc cũ vào bản đồ Trung Quốc.

– Chính sách bóc lột của chính quyền phong kiến phương Bắc:

+ Thực hiện chính sách bóc lột, cống nạp nặng nề.

+ Nắm độc quyền muối và sắt.

+ Quan lại đô hộ bạo ngược tham ô ra sức bóc lột dân chúng để làm giàu.

+ Đồng hóa về văn hóa.

Nhằm mục đích thực hiện âm mưu đồng hóa dân tộc Việt Nam.

          d. Cách thức thực hiện

Hoạt động giáo viên        Hoạt động học sinh

– Chuyển giao nhiệm vụ

Giáo viênsử dụng phương pháp hợp tác, kĩ thuật chia sẻ nhóm đôi.

– Kết luận, nhận định: Gv nhận xét, đánh giá về thái độ, quá trình làm việc, kết quả hoạt động và chốt kiến thức.

GV lựa chọn 01 sản phẩm nào đó của HS để làm tình huống kết nối vào bài mới. -Thực hiện nhiệm vụ:

Các nhóm nghiên cứu SGK, tài liệu kết hợp vốn hiểu biết của mình trao đổi nhóm, viết ra giấy, nhóm trưởng tập hợp sản phẩm để trình bày

– Báo cáo , thảo luận

Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

Hoạt động 2. Những chuyển biến về kinh tế, văn hóa, xã hội: Khuyến khích học sinh tự đọc

Hoạt động 3. Khái quát phong trào đấu tranh từ thế kỉ I đến thế kỉ X: Khuyến khích HS tự đọc

Hoạt động 4. Một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu

a. Mục tiêu

 Nắm được những nét chính về diễn biến, kết quả, ý nghĩa của một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu: Hai Bà Trưng, Lý Bí, chiến thắng Bạch Đằng (938).

b.  Nội dung

– Đọc thông tin trong sách giáo khoa trang 83,84,85,86 kết hợp quan sát các hình ảnh sau, hãy:

+ Thống kê các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu theo mẫu: Thời gian, địa bàn hoạt động, kẻ thù chính, diễn biến, ý nghĩa.

+ Giải thích vì sao cuộc kháng chiến chống quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng năm 938 giành thắng lợi?

– GV tổ chức hoạt động nhóm:

Nhóm 1: Khởi nghĩa Hai Bà Trưng.

Nhóm 2:  Khởi nghĩa Lí Bí

Nhóm 3:  Khúc Thừa Dụ.

Nhóm 4: Chiến thắng Bạch Đằng năm 938.

– Học sinh suy nghĩ, trao đổi thực hiện theo yêu cầu.

– Các nhóm báo cáo sản phẩm

c. Sản phẩm

 

Cuộc khởi nghĩa                Thời gian              Kẻ thù   Địa bàn Tóm tắt diễn biến            Ý nghĩa

Hai Bà Trưng

                3 – 40     Nhà Đông Hán   Hát Môn Mê Linh, Cổ Loa, Luy Lâu            – Tháng 3 – 40 Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa được nhân dân nhiệt liệt hưởng ứng chiếm được Cổ Loa buộc thái thú Tô Định trốn về TQ.  KN thắng lợi, Trưng Trắc lên làm vua xây dựng chính quyền tự chủ.

– Năm 42 Nhà Hán đưa hai vạn quân sang xâm lược. Hai Bà Trưng tổ chức kháng chiến anh dũng nhưng do chênh lệch về lực lượng, kháng chiến thất bại Hai Bà Trưng hi sinh.              

Lý Bí       542         Nhà Lương          Long Biên

Tô Lịch  – Năm 542 Lý Bí liên kết các châu thuộc miền Bắc khởi nghĩa. Lật đổ chế độ đô hộ.

– Năm 544 Lý Bí lên ngôi lập nước Vạn Xuân.

– Năm 542 nhà Lương đem quân xâm lược, Lý Bí trao binh quyền cho Triệu Quang Phục tổ chức kháng chiến  năm 550 thăng lợi. Triệu Quang Phục lên ngôi vua.

– Năm 571 Lý Phật Tử cướp ngôi.

– Năm 603 nhà Tùy xâm lược, nước Vạn Xuân thất bại.   

Khúc Thừa Dụ    905         Đường  Tống Bình            – Năm 905 Khúc Thừa Dụ được nhân dân ủng hộ đánh chiếm Tống Bình, dành quyền tự chut (giành chức Tiết độ sứ).

– Năm 907 Khúc Hạo xây dựng chính quyền độc lập tự chủ.           – Lật đổ ách đô hộ của nhà Đường. giành độc lập tự chủ.

– Đánh dấu thắng lợi căn bản trong cuộc đấu tranh giành độc lập của nhân dân ta thời Bắc thuộc.

Ngô Quyền         938         Nam Hán             Sông Bạch Đằng                – Năm 938 quân Năm Hán xâm lược nước ta, Ngô Quyền lãnh đạo nhân dân giết chết tên phản tặc Kiều Công Tiễn (cầu viện Nam Hán) và tổ chức đánh quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng, đập tan âm mưu xâm lược của nhà Nam Hán.         – Bảo vệ vững chắc nền độc lập tự chủ của đất nước.

– Mở ra một thời đại mới thời đại độc lập tự chủ lâu dài cho dân tộc.

– Kết thúc vĩnh viễn 1 nghìn năm đô hộ của phong kiến phương Bắc.

3. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội ở hoạt động hình thành kiến thức về các cuộc đấu tranh giành độc lập thời Bắc thuộc.

b. Nội dung:

– GV giao nhiệm vụ cho HS: GV giao nhiệm vụ cho HS và chủ yếu cho làm việc cá nhân, trong quá trình làm việc HS có thể trao đổi với bạn hoặc thầy, cô giáo:

+ Câu hỏi trắc nghiệm:

1. Cuộc khởi nghĩa nào dưới đây đã đánh dấu nhân dân ta bước đầu giành được quyền tự chủ?

A. Khởi nghĩa Hai Bà Trưng.                                          B. Chiến thắng Bạch Đằng.

C. Khởi nghĩa Khúc Thừa Dụ.                                       D. Khởi nghĩa Lý Bí.

2. Ngô Quyền có kế sách độc đáo gì để đánh bại quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng năm 938?

A. Mai phục.                                                                       B. Đóng cọc ở cửa sông.

C. Mai phục và đóng cọc ở cửa sông.                       D. Kế hoãn binh.

3. Ý nghĩa lớn nhất của chiến thắng Bạch Đằng năm 938 là gì?

A. Mở ra thời đại độc lập tự chủ lâu dài của dân tộc ta.

B. Chiến thắng quân Nam Hán.

C. Vua Nam Hán phải rút quân khỏi nước ta.

D. Đập tan ý đồ xâm lược của quân Nam Hán.

4.  Kể tên cuộc khởi nghĩa đầu tiên của nhân dân ta trong thời Bắc thuộc?

A. Khởi nghĩa Hai Bà Trưng.                                          B. Khởi Khúc Thừa Dụ.

C. Chiến thắng Bạch Đằng.                                           D. Khởi nghĩa Lý Bí.

5. Nhậnđịnh nào dưới đây là đúng nhất về công lao của Ngô Quyền trong cuộc đấu tranh giành độc lập của nhân dân ta thời Bắc thuộc?

A. Lãnh đạo nhân dân kháng chiến.                          B. Mở ra thời kì độc lập tự chủ lâu dài.

C. Đánh bại cuộc xâm lược của quân Nam Hán.   D. Bảo vệ độc lập dân tộc.

 

Câu hỏi: Hãy nêu những đóng góp của Hai Bà Trưng, Lý Bí, Khúc Thừa Dụ, Ngô Quyền trong cuộc đấu tranh giành độc lập thời Bắc thuộc.?

c. Sản phẩm

– Trắc nghiệm:

1.C          2.C          3.A         4.A         5.B

– Đóng góp:

Hai Bà Trưng :

+ Là những người đầu tiên đã lãnh đạo nhân dân ta đứng lên khởi nghĩa, đã đánh đuổi được Thái thú của nhà Hán về nước, giành độc lập cho dân tộc sau hơn 2 thế kỉ bị đô hộ.

+ Đã bước đầu xây dựng một chính quyén độc lập, tự chủ, thực hiện xá thuế cho nhân dân 3 quận trong 2 năm.

+ Đã lãnh đạo nhân dân ta kháng chiến chống lại quân xâm lược của nhà Hán do Mã Viện chỉ huy.

+ Tấm gương hi sinh anh dũng của Hai Bà Trưng đã cổ vũ to lớn tinh thần yêu nước, ý chí đấu tranh của nhân dân ta.

– Lý Bí:

+ Đã lãnh đạo nhân dân ta lật đổ ách đô hộ của nhà Lương, giành lại độc lập dân tộc.

+ Đã xây dựng một nhà nước độc lập, tự chủ là nhà nước Vạn Xuân.

+ Cổ vũ tinh thần yêu nước và ý chí tự lực, tự cường của dân tộc ta.

– Khúc Thừa Dụ :

+ Đã lãnh đạo nhân dân lật đổ ách thống trị của nhà Đường, căn bản kết thúc hơn 1000 năm Bắc thuộc của đất nước ta.

+ Đặt nền móng xây dựng một chính quyền độc lập, tự chủ lâu dài của dân tộc ta.

– Ngô Quyền:

+ Đã lãnh đạo nhân dân kháng chiến chống quân Nam Hán thắng lợi. bảo vệ vững chắc độc lập dân tộc.

+ Là người đã mở ra một kỉ nguyên mới trong lịch sử dân tộc, có những đóng góp quý báu vào nghệ thuật quân sự Việt Nam

          d. Cách thức thực hiện

Hoạt động giáo viên        Hoạt động học sinh

– Chuyển giao nhiệm vụ

Giáo viênsử dụng phương pháp hợp tác, kĩ thuật chia sẻ nhóm đôi.

– Kết luận, nhận định: Gv nhận xét, đánh giá về thái độ, quá trình làm việc, kết quả hoạt động và chốt kiến thức.

GV lựa chọn 01 sản phẩm nào đó của HS để làm tình huống kết nối vào bài mới. -Thực hiện nhiệm vụ:

Các nhóm nghiên cứu SGK, tài liệu kết hợp vốn hiểu biết của mình trao đổi nhóm, viết ra giấy, nhóm trưởng tập hợp sản phẩm để trình bày

– Báo cáo , thảo luận

Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

4. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

a. Mục tiêu:

– Nhằm vận dụng kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội để giải quyết những vấn đề mới trong học tập và thực tiễn.

– HS tự sưu tầm các hình ảnh liên quan đến các cuộc đấu tranh thời Bắc thuộc.

b. Phương thức:

– GV giao nhiệm vụ cho HS (học sinh có thể làm bài tập ở nhà):

1. Từ các cuộc khởi nghĩa thời Bắc thuộc, em hãy rút ra bài học trong công cuộc bảo vệ Tổ quốc hiện nay?

2.

                 “Một xin rửa sạch nước thù

Hai xin đem lại nghiệp xưa họ Hùng

Ba kẻo oan ức lòng chồng

Bốn xin vẻn vẹn sở công lênh này”

Bốn câu thơ trên, trích trong Thiên Nam Ngữ Lục – áng sử ca dân gian thế kỉ XVII, nói về cuộc khởi nghĩa nào trong thời kì đấu tranh chống phong kiến Bắc thuộc của nhân dân ta? Em hãy nêu hiểu biết và cảm nhận của mình về cuộc khởi nghĩa đó?

c. Sản phẩm:     

– Rút ra bài học: dựng nước phải đi đôi với giữ nước

– Cuộc khởi nghĩa lật đổ nhà Hán đô hộ của Hai Bà Trưng là trang sử vàng chói lọi của đất nước ta vào những năm đầu Công nguyên. Sự thắng lợi này thật huy hoàng khi đế chế Hán ở Trung Quốc đang bước vào thời kỳ hưng thịnh. Cuộc khởi nghĩa vang lừng cho thấy chiến công hiển hách của những nữ tướng anh hùng dân tộc đầu tiên, những người phụ nữ tưởng chừng chân yếu tay mềm, đã đứng dậy đánh đuổi quân thù với một ý chí keo sơn son sắt và một khí thế hùng dũng sục sôi. Hai Bà Trưng hội tụ những phẩm chất quý báu bất diệt của người phụ nữ Việt Nam…

Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh

– Đọc trước nội dung bài 17: Quá trình hình thành và phát triển của nhà nước phong kiến từ thế kỉ X- XV.

– Sư tầm tư liệu về các triều đại phong kiến Việt Nam

         d. Cách thức thực hiện

Hoạt động giáo viên        Hoạt động học sinh

– Chuyển giao nhiệm vụ

Giáo viênsử dụng phương pháp hợp tác, kĩ thuật chia sẻ nhóm đôi.

– Kết luận, nhận định: Gv nhận xét, đánh giá về thái độ, quá trình làm việc, kết quả hoạt động và chốt kiến thức.

GV lựa chọn 01 sản phẩm nào đó của HS để làm tình huống kết nối vào bài mới. -Thực hiện nhiệm vụ:

Các nhóm nghiên cứu SGK, tài liệu kết hợp vốn hiểu biết của mình trao đổi nhóm, viết ra giấy, nhóm trưởng tập hợp sản phẩm để trình bày

– Báo cáo , thảo luận

Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

Leave a Comment