Dàn ý số 1
1. Mở bài
Dẫn dắt và giới thiệu đoạn thơ.
Trong phong trào thơ mới 1932- 1945, Xuân Diệu là thi sĩ thiết tha với tuổi trẻ, say đắm cùng tình yêu. Bởi thế, ông nhạy cảm với thời gian, luôn lo âu, hốt hoảng trước sự trôi chảy thấm thoắt của thời gian. Càng thế, Xuân Diệu càng muốn tăng cường độ sống để hưởng thụ đủ đầy mọi vẻ đẹp của cuộc đời, hạnh phúc của tuổi trẻ. "Vội vàng" là tác phẩm rất tiêu biểu cho đặc điểm nổi bật này của thơ Xuân Diệu. Trong đó, khổ thơ thứ ba kết tinh biết bao cảm xúc tha thiết, mãnh liệt của thi sĩ.
"Ta muốn ôm
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu,
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều
Và non nước, và cây, và cỏ rạng,
Cho chuếnh choáng mùi hương, cho đã đầy ánh sáng,
Cho no nê thanh sắc của thời tươi;
Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!”
2. Thân bài
a) Nội dung
Đoạn thơ diễn tả lòng ham sống đến cuông nhiệt với cảm xúc mãnh liệt, cuồng nhiệt và vồ vập.
b) Phân tích
Từng câu từng chữ toát lên cái chất rất Xuân Diệu, là cái lòng ham sống, khát sống sung mãn.
Nếu chọn một đoạn thơ mà trong đó cáu giọng sôi nổi, bồng bột của Xuân Diệu thể hiện đầy đủ nhất thì đó phải là đoạn thơ này. Ta có thể nghe thấy cả giọng nói, nghe thấy cả nhịp đập của con tim Xuân Diệu trong từng câu thơ.
Thi sĩ muốn khắc phục sự giưới hạn của thời gian bằng cách dồn nén cường độ sống, muốn thu gom tất cả vẻ đẹp của cuộc đời trong một phúc. Khao khát của nhà thơ thật nhiều, thật sôi nổi và mạnh mẽ trong nhịp điệu dồn dập của những dòng thơ. Câu thơ "Ta muốn ôm" chỉ có ba chữ, lại được đặt ở vị trí đặc biệt: chính giữa hàng thơ, là cả một dụng ý của tác giả. Xuân Diệu muốn tạo ra hình ảnh một cái tôi đầy ham hố, đang đứng giữa trần gian, dang rộng vòng tay, nới rộng tầm tay để ôm cho hết, cho khắp, gom cho nhiều mọi cảnh sắc mơn mởn trinh nguyên của trần thế này vài lòng ham muốn vô biên của nó.
Tưởng chừng như cái "ta muốn" là sự lặp lại cảm xúc đầu bài thơ. Nhưng đi liền với cảm giác và hành động: "ôm, riết, say, thâu, hôn, chếnh choáng, đã đầy, no nê, cắn"; cản xúc đã phát triển đầy đủ, trẻ trung trong trạng thái ngây ngất. Từ thái độ ban đầu còn có chút e dè đến thái độ vồ vập vội vàng, có chút tham lam là cả một sự chuyển hướng của suy tư. Xuân Diệu không chờ đợi mà muốn chiếm lĩnh sự sống, thâu vào đầy đủ vẻ đẹp cuộc sống, sống thành thật với chính mình, sống hết mình.
Câu thơ "và non nước, và cây và cỏ rạng" có lẽ sẽ là câu thơ vụng nếu trong thơ trung đại- thi pháp thơ vồn coi trọng "chữ đúc". Tại sao lại đặt tới ba liên từ "và" trong một câu thơ? Đó là sự hiện diện một cách chân thực nhất cái giọng nói, cái khẩu khí của thi sĩ. Nó thể hiện đậm nét sắc thái riêng của cái tôi Xuân Diệu, thể hiện một cách trực tiếp cảm xúc ham muốn, khao khát mãnh liệt trong lồng ngực yêu đời của thi sĩ, cảm xúc thơ chảy tràn qua từng câu chữ.
Điệp từ "cho" kết hợp với nhịp độ tăng tiến, nhấn mạnh các động thái hưởng thụ: "chếnh choáng, đã đầy, no nê". Sóng cứ càng lúc càng trài dâng, cao hơn, vỗ mạnh hơn, đẩy cảm xúc lên tột đỉnh:
"Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi"
Mùa xuân qua hình ảnh so sánh đầy gợi cảm, cũng ngon như mội, như má người thiếu nữ. Xuân vừa như một thứ trái chín ngon lành, vừa như một người tình căng đầy nhựa sống, đắm say, mơn mởn và rạo rực. Và tình yêu của Xuân Diệu mang đầy màu sắc nhục cảm mà vẫn cường tráng, lành mạnh. Ta thấy Xuân Diệu như một con ong hút nhụy đã no nê đang lảo đảo bay đi. Lại thấy thi sĩ như một tình lang trong cuộc tình chếnh choáng men say.
3. Kết bài
Nêu cảm nghĩ của bản thân.
Đoạn thơ đã đưa ra một quan niệm sống tích cực: phải biết tận hưởng vẻ đẹp cuộc đời và sống hết mình với cuộc sống hôm nay, sôi nổi chân thành và thiết tha với cuộc đời.
Dàn ý số 2
1. Mở bài
Nếu chọn một đoạn thơ mà trong đó cáu giọng sôi nổi, bồng bột của Xuân Diệu thể hiện đầy đủ nhất thì đó phải là đoạn thơ này. Ta có thể nghe thấy cả giọng nói, nghe thấy cả nhịp đập của con tim Xuân Diệu trong từng câu thơ.
2. Thân bài
Thi sĩ muốn khắc phục sự giưới hạn của thời gian bằng cách dồn nén cường độ sống, muốn thu gom tất cả vẻ đẹp của cuộc đời trong một phúc. Khao khát của nhà thơ thật nhiều, thật sôi nổi và mạnh mẽ trong nhịp điệu dồn dập của những dòng thơ. Câu thơ "Ta muốn ôm" chỉ có ba chữ, lại được đặt ở vị trí đặc biệt: chính giữa hàng thơ, là cả một dụng ý của tác giả. Xuân Diệu muốn tạo ra hình ảnh một cái tôi đầy ham hố, đang đứng giữa trần gian, dang rộng vòng tay, nới rộng tầm tay để ôm cho hết, cho khắp, gom cho nhiều mọi cảnh sắc mơn mởn trinh nguyên của trần thế này vài lòng ham muốn vô biên của nó.
Tưởng chừng như cái "ta muốn" là sự lặp lại cảm xúc đầu bài thơ. Nhưng đi liền với cảm giác và hành động: "ôm, riết, say, thâu, hôn, chếnh choáng, đã đầy, no nê, cắn"; cản xúc đã phát triển đầy đủ, trẻ trung trong trạng thái ngây ngất. Từ thái độ ban đầu còn có chút e dè đến thái độ vồ vập vội vàng, có chút tham lam là cả một sự chuyển hướng của suy tư. Xuân Diệu không chờ đợi mà muốn chiếm lĩnh sự sống, thâu vào đầy đủ vẻ đẹp cuộc sống, sống thành thật với chính mình, sống hết mình.
Câu thơ "và non nước, và cây và cỏ rạng" có lẽ sẽ là câu thơ vụng nếu trong thơ trung đại- thi pháp thơ vồn coi trọng "chữ đúc". Tại sao lại đặt tới ba liên từ "và" trong một câu thơ? Đó là sự hiện diện một cách chân thực nhất cái giọng nói, cái khẩu khí của thi sĩ. Nó thể hiện đậm nét sắc thái riêng của cái tôi Xuân Diệu, thể hiện một cách trực tiếp cảm xúc ham muốn, khao khát mãnh liệt trong lồng ngực yêu đời của thi sĩ, cảm xúc thơ chảy tràn qua từng câu chữ.
Điệp từ "cho" kết hợp với nhịp độ tăng tiến, nhấn mạnh các động thái hưởng thụ: "chếnh choáng, đã đầy, no nê". Sóng cứ càng lúc càng trài dâng, cao hơn, vỗ mạnh hơn, đẩy cảm xúc lên tột đỉnh:
"Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi"
3. Kết bài
Mùa xuân qua hình ảnh so sánh đầy gợi cảm, cũng ngon như mội, như má người thiếu nữ. Xuân vừa như một thứ trái chín ngon lành, vừa như một người tình căng đầy nhựa sống, đắm say, mơn mởn và rạo rực. Và tình yêu của Xuân Diệu mang đầy màu sắc nhục cảm mà vẫn cường tráng, lành mạnh. Ta thấy Xuân Diệu như một con ong hút nhụy đã no nê đang lảo đảo bay đi. Lại thấy thi sĩ như một tình lang trong cuộc tình chếnh choáng men say.
Dàn ý số 3
1. Mở bài
Ví dụ: Xuân Diệu có những tác phẩm rất nổi tiếng, một tác phẩm thơ có sự kết hợp nhuần nhuyễn và độc đáo về mạch cảm xúc và triết lí sâu sắc là bài thơ Vội vàng. Bài thơ thể hiện niềm say mê cái đẹp của thiên nhiên, niềm yêu thiên nhiên sâu sắc của tác giả trong cuộc sống. Bên cạnh niềm say mê thiên nhiên và cuộc sống thì tác giả còn thể hiện khát vọng sống, khát vọng tình yêu cuồng nhiệt và hối hả của cuộc sống. Chúng ta cùng đi tìm hiểu đoạn 3 của bài thơ để hiểu rõ về khát vọng sống, khát vọng tình yêu cuồng nhiệt và hối hả của cuộc sống.
II. Thân bài:
1. Bức tranh thiên nhiên được hiện lên một lần nữa:
– Câu cảm thán “mau đi thôi” thể hiện sự tận hưởng thiên nhiên, cuộc sống , tận hưởng thời gian và cuộc sống
– Khát vọng sống mãnh liệt, khát vọng được yêu thương
2. Sự cảm nhận của tác giả qua các giác quan của cơ thể:
– Các hình ảnh mây, gió, nước, bướm,
+ Tác giả cảm nhận cuộc sống và thiên nhiên qua thị giác, khứu giác, thính giác,…
+ Thị giác cảm giác mơn trớn của thiên nhiên
+ Khứu giác cảm nhận được mùi hương đẹp đẽ của thiên nhiên
+ Thính giác cảm nhận được âm thanh của thiên nhiên
+ Tình yêu cuồng nhiệt, mãnh liệt của tác giả
III. Kết bài:
Ví dụ: Đoạn 3 bài thơ vội vàng thể hiện khát vọng sống, khát vọng tình yêu cuồng nhiệt và hối hả của cuộc sống. Tình yêu ấy được tác giả cảm nhận qua các giác quan cơ thể hết sức tinh tế và sâu sắc.
Dàn ý số 4
1. Mở bài
Thời gian chẳng bao giờ chiều lòng người, con người thì nhỏ bé nhưng khát khao lại lớn lao, càng yêu đời, yêu người bao nhiêu thì lại càng thảng thốt khi nhận ra quy luật khắc nghiệt của tạo hóa. Là một nhà thơ mới có cái nhìn tinh tế và trái tim dễ say đắm nhưng cũng bộn bề lo sợ – Xuân Diệu hơn ai hết luôn dằn dặt trước sự trôi chảy của thời gian và tuổi xuân. Có lẽ thế mà nhà thơ luôn sống vội vàng, sống gấp gáp và cũng yêu đắm say. Bài thơ Vội Vàng được xem là châm ngôn sống của Xuân Diệu cũng là tác phẩm thể hiện cái tôi mãnh liệt trong cảm xúc và nhiều khám phá mới mẻ ở hình ảnh thơ. Trong đó khổ thơ cuối bài với tiết tấu nhanh và mạnh như một lời kết luận cho châm ngôn sống vội của ông.
II. Thân bài:
Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm,
Ta muốn ôm
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn;
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu,
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều
Và non nước, và cây, và cỏ rạng,
Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng
Cho no nê thanh sắc của thời tươi;
– Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi !”
Ông hoàng thơ tình Xuân Diệu luôn khao khát sống và sống gấp, sống vội. Nếu ở khổ thơ đầu và khổ thứ hai là tình yêu mãnh liệt cùng với sự nuối tiếc chia lìa thì đoạn thơ cuối bài là lời giải đáp cho câu hỏi: sống vội vàng là như thế nào. Cụm từ “mau đi thôi” như một lời thúc giục khi tác giả nhận ra rằng vẫn còn kịp để yêu thương và sống trọn vẹn với tuổi xuân cho đến phút cuối cùng. Phải rồi! “mùa chưa ngả chiều hôm”, xuân vẫn còn đó, người đang yêu tha thiết thì tại sao phải nghĩ nhiều đến chia lìa để hao hụt niềm vui hiện tại. Vì thế mà Xuân Diệu bừng tỉnh và giọng điệu thơ trở lại sự nồng nhiệt thiết tha.
Điệp từ “ta muốn” tạo thành một cấu trúc câu đều đặn, hối hả như thúc giục mọi người hãy yêu quý tuổi trẻ của mình, hãy làm những điều mà chỉ có tuổi trẻ mới làm được và trước hết là say đắm với thiên nhiên, tình yêu của mùa xuân. Thêm vào đó là các động từ chỉ tâm thế: ôm, riết, say, thâu, cắn diễn tả được tình cảm vồ vập và niềm khao khát tận hưởng đến tham lam. Các động từ này có sự tăng tiến rõ rệt trong ước muốn. Ban đầu chỉ là một cái ôm nhẹ nhàng nhưng đủ cho sự khát khao, phải siết mạnh thì mới cảm nhận được tình yêu. Khi gần nhà thơ say sưa thâu tóm tất cả vào mình và cuối cùng là hành động mạnh nhất là cắn, như muốn chiếm hữu làm của riêng.
III. Kết bài:
Những câu thơ tiếp theo, Xuân Diệu sử dụng điệp từ cho kết hợp với tính từ “no nê, chếnh choáng, đã đầy” để khẳng định tâm thế của một con người lúc nào cũng hòa mình vào thiên nhiên, cuộc sống. Không phải chỉ vừa đủ mà để cuộc đời hóa thân thành tâm hồn, tâm hồn thì chan chứa tình yêu.
Dàn ý số 5
1. Mở bài
“Vội vàng” là bài thơ tiêu biểu trích trong tập thơ “Thơ và Thơ” của nghệ sĩ tài năng Xuân Diệu. Bài thơ là tiếng nói tâm hồn yêu đời, yêu cuộc sống, thiết tha với tuổi trẻ của Xuân Diệu. Mười câu thơ cuối bài chính là khúc hát khép lại bài thơ với những quan niệm nhân sinh sâu sắc.
II. Thân bài:
“Ta muốn ôm
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn”
Nếu như ở những vần thơ trên tác giả dùng “tôi” thì ở đây Xuân Diệu lại dùng “Ta”. Theo như Chu Văn Sơn lý giải: “Ở trên, tác giả xưng ”tôi” để đối thoại với đồng loại, ở dưới lại xưng “ta” để đối diện với sự sống”. Dưới con mắt của tác giả, sự sống hiện lên “mơn mởn”. Từ láy “mơn mởn” miêu tả sức sống căng tràn, tươi mới. Chính cái “mơn mởn” của sự sống khiến tác giả như tham lam “muốn ôm” lấy tất cả. Sự sống ấy rộng lớn lắm, bao la lắm nhưng nghệ sĩ ấy vẫn muốn ôm lấy, giữ chặt lấy.
Nhịp thơ như gấp rút, giọng thơ như dồn dập, cảm xúc như dâng trào bật lên thành những ước nguyện cao đẹp:
“Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu,
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều
Và non nước, và cây, và cỏ rạng"
III. Kết bài:
Những gì thi sĩ muốn là được giao cảm với thiên nhiên, với sự sống: từ mây, gió, cánh bướm đến tình yêu, cỏ cây, non nước. Mức độ giao cảm cũng dần mãnh liệt hơn: từ “ôm”, “riết”, đến “say”, “thâu”, và sau cùng là “cắn”. Từng lần từ “ Ta muốn” vang lên là từng ước nguyện được nói lên. Nhân vật trữ tình như muốn ôm hết vào lòng mình “mây đưa và gió lượn”, muốn đắm say với “cánh bướm tình yêu”, muốn gom hết vào lồng ngực trẻ trung ấy “một cái hôn nhiều”. Muốn thu hết vào hồn nhựa sống dạt dào “Và non nước, và cây, và cỏ rạng”. Điệp từ “ta muốn” cùng nhịp thơ dồn dập như diễn tả hơi thở gấp gáp của thi nhân và nhịp điệu hối hả của trái tim vội vàng. Phải chăng thi sĩ Xuân Diệu của chúng ta đang nồng nhiệt đối rối rít, cuống quýt, như muốn cùng lúc giang tay ôm hết cả vũ trụ, cả cuộc đời, mùa xuân vào lòng mình? Phải chăng sống vội vàng, sống hối hả, sống nhiệt huyết như thế với Xuân Diệu mới được gọi là sống trọn vẹn?
